1. Pakinggan ang kanta ni Gloc 9 na pinamagatang "Walang Natira." Pagkatapos, suriin ang bawat liriko ng kanta at ipahayag ang iyong saloobin tungkol dito. Anu-anong mga aral ang makikita mo sa awit na ito? Magbigay ng tatlong (3) mahahalagang aral.
2. Basahing mabuti ang sumusunod na artikulo na sinulat ni G. Jerry B. Gracio na inihanda para sa "Ambagan-Wika: Kumperensiya sa Paglikom mula sa Iba't Ibang Wika sa Filipinas" na pinangunahan ng Sentro ng Wikang Filipino ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman. Ang artikulong ito ay tungkol sa ambag ng wikang Waray sa Wikang Filipino na pinamagatang MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO: ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO. I-click ang link para makita ang buong teksto ng artikulong ito.
Pagkatapos, sumulat ng isang maikling reaksyon tungkol dito (hindi bababa sa 300 na mga salita).
2. Basahing mabuti ang sumusunod na artikulo na sinulat ni G. Jerry B. Gracio na inihanda para sa "Ambagan-Wika: Kumperensiya sa Paglikom mula sa Iba't Ibang Wika sa Filipinas" na pinangunahan ng Sentro ng Wikang Filipino ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman. Ang artikulong ito ay tungkol sa ambag ng wikang Waray sa Wikang Filipino na pinamagatang MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO: ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO. I-click ang link para makita ang buong teksto ng artikulong ito.
Pagkatapos, sumulat ng isang maikling reaksyon tungkol dito (hindi bababa sa 300 na mga salita).
45 comments:
BS-IT 1
5110138
1). napakinggan ko ang kanta at pumili ako ng tatlong mahalagang liriko para sa akin:
a). " Napakaraming guro dito sa amin, ngunit tila walang natira? nag aabroad sila ". -- dahil sa napaka liit ng sahod ng mga guro dito ay naisipan nilang mag ibang bansa dahil akala nila ay malalaki ang kita duon. hindi nila alam na kaparehas lamang ng kita nila ang nakukuha nila sa ibang bansa, parang tayo lamang ang nahihirapan dahil dito.
b). " tumatakbo ng madulas, mga pinuno ay ungas. sila lang ang nakikinabang pero tayo ay utas ". -- dahil sa mga kakulangan ng mga trabaho dito kaya marami sa atin ang nag iibang bansa upang maitaguyod ang kani kanilang mga pamilya. nagbabanat ng buto para lamang may masustento sa kanilang mga anak. napakahirap mag ibang bansa lalo na't ginigipit tayo ng ating mga pinuno. sana naman ay maaksyunan nila ito at sana naman yung mga pangako nila ay tuparin nila.
c). " napakaraming tama dito sa atin, ngunit tila walang natira? ". --- sang ayon ako dito sa mga lirikong aking pinili. dahil wala naman talagang aksyon ang mga pinuno natin ukol sa mga problemang ito. sana naman ay gampanan nila ang mga kailangan ng mga nasasakupan nila bilang isang lider.
2)Ang nais ipahayag ng may akda ay ang mga saloobin nya nung sya ay bata pa lamang. Marami na syang mga naririnig tungkol sa mga haka-haka sa kanilang nayon. Ang lugar samar ay mahirap , magulo at hindi walang kaayusan sa kanilang pamahalaan. Halimbawa, sa kalbiga. Mahirap na lugar, daanan ng bagyo, maraming n.p.a na syang isa sa problema sa bayan ng samar. Siguro ito ang nais ipahayag ng may akda. At dahil rin sa gustong hiwalayan ng kanyang ina ang kanyang ama ay kaya sila nakipagsapalaran duon. Walang asenso sa samar. Pero kung talagang masipag ka ay kaya mong mangisda duon. Konting sakahan lamang duon. At ang pinaka hanap- buhay ng mga tao duon ay ang pangingisda. Para sa akin ang mga aswang ay pawing kathang isip lamang. Pero may isang nayon sa samar na may mga aswang talaga. Sa catbalogan samar. Parte ng maoolong . nag aaso. Pusa, baboy. Iyon ang sabi sakin ng aking nanay. Alas- sais pa lang ng gabi ay lumilipad na. siguro ay nakita na ito ng may akda. At lubos na natatakot.
MALUYO JULIET C. BSHRM
1. Walang Natira ?
- Napahayag kaya ng kantang ito sa mga taong pinaghandugan ng kantang ito?
Sa dami ng Populasyon sa bansa ng Pilipinas ngunit nasan sila? Nagtatrabaho para sa ibang tao ?
Para saking sariling komento:
Unang Aral : Bawat isa may sariling kakayahan itoy binigay para sa atin at hindi sa ibang tao.
Pangalawang aral: Marami nga tayong naiipon para sa pamilya naten nabibigay nga natin ung mga gusto nila, pero asan ba tayo nung mga araw na kailangan nila tayo? pwede mo bang idahilan na ikaw ay naghahanap buhay para sa kanila, kahit na alam mo na kailangan ka ng taong yon sa araw din na yon? Isa sa dahilan ang pangingibang bansa ang paglayo ng loob satin ng mga mahal naten sa buhay.
Pangatlong aral: Sa bawat pag-alis ng magulang sa tabi ng kanilang mga anak hindi maiiwasan na dumating ang araw na ssabihan ka ng iyong anak ng mga salitang "Sino ka?" "Sya ba un?" hindi kana kilal ng iyong anak. Kung kaya mu mabuhay at gawin lahat para sa kanya sa paraang alam mo na hindi sy malalayo sayo kahit ano pa man ang mangyari.
KOMENTO:
“ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO”
Tila sa umpisa o sa mga maririnig mong kataga na galling sa waray akala mo ay malalalim na salita ang kanilang binibitawan katulad na lamang na “Sigbin” na ang ibig sabihin ay hayop na animo malaking aso, nakasuksok ang ulo sa puwitan. Kung iisa isahin ang bawat katagang sinasambit sa kanilang lungsod tila ikay maguguluhan pero kung iintindihin ang bawat kataga malalaman naten ang tinutukoy nila. Sinasabing marami ding naambag ang mga waray sa wikng Filipino dahil sa mga salita o katagang binibitawan nakakakuha tayo ng kaalaman o impormasyn dahil sa kagustuhan nateng alamin ang ibig sabihin ng bawat salita katulad ng:
Ki•gà - pagkuha ng hibla ng abaka sa pamamagitan ng pag-ipit at paghila ng piraso nito sa kigÃhan.
Ki•gÕhan - kasangkapan na karaniwang gawa sa kahoy na pinag-iipitan ng abaka upang makuha ang hibla nito.
Lap•nÃs , Luk•sì , U•pák , Sab•ot , Ka•a•bak•han , Ba•gúng at iba pa.
Kapag nabasa ang bawat salita na iyan mapipilitan kang alamin kung ano nga ba ang ibig sabihin nito? Hanggang sa aalamin mu pa iyong ibang gingamit na salita at babaybayin mo na ito sa salitang tagalong. Bawat lugar ay may sariling lengguwahe at nagpapasalamat ako dahil sa bawat lugar na to mauunawaan mo at iplit mong aalamin ang bawat ibig sabihin nito at maidagdag ito sa sarili mong kakayahan o kaalaman. Sa bawat salitang pilit nating binabaybay at inaalam padami ng padami an ating nalalaman at sa bawat dami nito may mga salita nrin tayong nababalewala katulad ng mga wray ilokano at iba pa, lahat ng mga lengguwahe na kanilang ginagamit ay maraming nabibigay na kaalaman saten lalo na sa tagalong dahil sa pag iintindi naten sa salita.
Karapat dapat nateng pasalamatan ang lengguwahe ng bawat lugar dhil s naiambag nila sa salitang binibigkas naten ngayon at ang tanging masasabi ko lamang sa “Bawat paglinang ng kaalaman kasama sila sa ating paglakbay” maikling slita ngunit kapag itoy inintindi malalaman mo ang kasagutan, na ang ibibg sabihin ay sa bawat araw n tayoy may natututunan kasama sila dahil kung wala ang mga lengguwahe nila wala din tayong mapagkukuhaan ng mga ibat ibang salita at kahit sabihin nating marami na tayong naiambag sa ateng industriya pagdating sa wika iba parin ang salitang pinagkukuhaan ng bawat kataga.
Mary Lare Alexine M. Rivera
BSA - 1
Mga Sagot:
1.1. Kailangan maging malinis ang ating kapaligiran at pahalagahan.
2. Kailangan maging maunlad at mayaman ang ating bansa dahil ang salapi ay kailangan ng mamamayan.
3. Kailangan maging mapanuri ang trabaho sa ating bansa kahit nag-aabroad sila at maging malaki ang may trabaho.
2. Hindi lahat ng taga-Bisaya ay ipinanganak sa Visayas. Mayroon iba na ipinanganak sa Maynila tulad ng nabasa ko. May lahi rin ng ibang taga-probinsya na pinaghalo. May iba rin ang pangunahing wika ay Waray dahil sa nanay niya. Hindi lahat ng salitang Waray ay hindi mura kundi may kinalaman sa pagkain mula pagkabata. Ang tatay niya ay tubong-Masbate at may dugo siyang Masbateno. Siya ay kalahating-Masbateno at kalahating-Waray pero ipinganganak siya sa Tondo, Maynila. Noong bata pa siya, hindi siya makalabas ng bahay dahil sa aswang. Hindi lang aswang ang kinatatakutan kundi kikik(tiktik). May mga salitang Waray ay may naiiba sa salitang Tagalog. Pareho silang ibig sabihin ng salitang ito pero magkaiba lang ang ispeling na malapit sa salitang Tagalog ang salitang Waray. Ang abaka ay isa sa pangunahing produkto ng Samar. Maraming salitang Waray na kaugnay ng abaka. Mayroong ibang salita na naiiba lang o may baryasyon. Tulad ng kigi ay ang ibig sabihin ay ang pagkuha ng hibla ng abaka sa pamamagitan ng pag-ipit at paghila ng piraso nito sa kigihan. Kapag maylapi sa hulihan ay naiiba ang ibig sabihin pero malapit lang. Ang bigas ay pangunahing pagkain ng mga Waray pero marami sa kanila ay mahilig sa mga halamang-ugat kaysa kanin tulad ng tatay niya na mahilig kumain ng gabe, kamote, at balinghoy. Ang iraya ay magkaiba ng ibig sabihin sa iba't-ibang probinsya. Ang mga taga-Samar at Leyte ang ibig sabihin ay mahilig sa gaway, baging, at apare habang ang mga taga-Ivatan ay tumutukoy sa bundok. Nagsulat siya ng tula sa wikang Tagalog/Filipino pero ang totoo, noong bata pa siya na nasa Maynila, nagsusuot siya ng pang-probinsyanong damit. Hanggang hayskul, madalad siyang tuksuhin ng mga kaklase niya dahil baduy manamit kahit sa pamangkin niya, umiiyak dahil tinatawag siyang bisaya. Ang Bisaya ay Filipino pa rin dahil may iba't-ibang dialekto at wika sa ating bansa. Karamihan ng mga Bisaya ay nagkakabaligtad ng pagbigkas ng e at i, o at u. Kapag gumagawa ng tula, para sa kanya, mas akma ang salitang ito pero wala naman sa diksyunaryo. Karamihan rin ng mga Waray ay pinaghahalo ang letrang d, l, at r. Ang iba lang sa atin ay nalilito. Karaniwan sa ating ang ibang salita ay may d at r. Noong sinaunang alpabeto o alibata ng d at r ay iisa. Ngayon, pinaghiwalay na at nadagdagan.
RACHEL R. BAGUIO
BSCS-1
Sep.12,2011
Sagot:
1.Tulad nga ng sinabi sa kanta na pinakikinabangantayo ng mga dayuhan ngunit 'di ba natin naiisip na mismo sariling bansa natin hindi mapaglingkuran?Paano na ang mga pamilya natin dito sa pinas?Matitiis ba natin sila?Maraming lumalabas ng bansa kaya ang karamihan ay hiondi sila kilala ng sariling mga anak dahil hindi sila ang nakagisnan nito at kaya pumupunta sa ibang bansa ang mga pilipino dahil na rin sa kahirapan sa buhay.Nagpapakahirap sila at nagsasakripisyo upang mabuhay at matustusan lang ang kani-kanilang pamilya.Tulad ng mga nurse na dapat ay nag-aalaga sa mga may sakit,guro na dapat nagtuturo sa atin,at iba pa.Hindi lahat ng nag-aabroad ay mabuti ang kinahihinatnan.Basta para sa mahal sa buhay ay hindi sila nag-aalangan.May iba naman na inaakala nila na mabuti ang kanilang amo ngunit ang 'di nila alam sila ay gugutumin,sasaktan at malalagay lang sa piligro.May iba namang namamatay sa kasong rape ngunit ang 'di naman ito nabibigyan ng hustisya kaya dapat maisip din natin na nagpapakahirap ang ating mga mahal sa buhay upang matustusan lamang ang ating mga pangangailangan.
*Tatlong mahalagang aral*
1.Pilipinas ang ating lupang sinilangan kaya dapat pahalagahan natin kung ano ang mayroon tayo at kung kinakailangan ay dito na magtrabaho sa sariling bayan ang mga pilipino.
2.Mag-isip munang mabuti bago umalis dahil hindi natin alam kungt ang magiging kapalaran sa ibang bansa .
3.Laging isipin na nagpapakahirap ang ating mga mahal sa buhay sa ibang bansa upang matustusan lamang ang ating mga pangangailangan.
2.Para sa akin, kailangan nating pahalagahan ang ating mga lenggwahe lalong-lalo na ang ating sariling wika.Tulad nalang ng nabasa ko dahil kapag pinausbong at binigyan natin ng importansya ang ibat-ibang lenggwahe, ito ang maggiging daan upang mapaunlad ang ating bansa.Naimpluwensyahan din tayo ng mga dayuhan ngunit mas kailangang bigyan parin natin ng halaga ang at pansin kung ano ang mayroon tayo.Mahirap mapalayo sa mga magulang lalo na kung hindi mo alam ang salitang ginagamit nila sa kanilang lugar at mahihirapan kang umintindi kung ano ang sinasabi nila.Kung kinikailangan ngang pag-aralan ang lahat ng lenggwahe, bakit hindi diba?May ibang tao naman na maraming alam na diyalekto kaya hanga ako sa kanila dahil kahit papaano ay binibigyan nila ng importansya ang mga ito.Ang pag-aaral ng lenggwahe ay isang tila makatuwid o tama at hangarin natin na magkaisa.Para sa akin,ang lenggwahe at ang kultura ay hindi mapaghihiwalay ng tao para masalamin ang kanilang kultura.Kung ikaw naman ay nagsasalita sa ibang wika at isinisalin sa wikang mauunawaan ng lahat,masasabi nating pinapaunlad mo ang lahat.Sabi nga nila, tayong mga pilipino ay parang sponge na kapag may gusto kang matutunan, naaabsorb natin kaagad at madali nating maintindihan pero kung nanaisin mo itong pag-aralan, madali mo itong matututunan.Sa totoo lang,gusto ko ring matuto ng ibat-ibang lenggwahe tulad ng waray, ilonggo at iba pa.Nasa tao lang talaga kung gustong pag-aralan ang mga ganitong bagay kaya kung maaari ay bigyan natin ng halaga upang hindi ito tuluyang mawala at mabaliwala.Bilang isang estudyante, gusto ko ring ipamahagi ang aking kaalaman tungkol sa aking lenggwahe at hinding-hindi ko ito ikinakahiya.
legaspi, beverly s.
bscs-1
09-12-11
1.Dahil sa kahirapan,maraming mga pilipino ang nais pumunta sa ibang bansa.Ang pagkakaalam nila, madali ang pera doon.Para sa'kin, madali nga ang pera doon kasi dito sa atin kung maganda yung trabaho mo.Doon, mababago mo ang iyong sarili at nagtatagumpay ka sa iyong buhay.Sinasabi nga dito sa kanta ni gloc-9 waloa ng natira sa atinna mga propesyonal kasi nga, mas gugustuhin nila na lumuwas ng ibang bansa para magtrabaho.Marami nga ang nagtagumpay sa ibang bansa na mga pilipino pero mas marami ang hindi kasi karamihan sa pilipino doon nabibiktima ng kanilang mga amo.Sa mga pilipinong nasisilaw sa pera ginGwa nila na sumunod sa utos ng kanilang amo o di kaya'y kakilala kahit labag sa batas at labag sa kalooban ng lahat para lang magkapera.
*Ang tatlong mahahalagang aral*
1.Kung may maganda kang trabaho dito sa pilipinas,wag ka ng lumuwas pa para doon magtrabaho.Manatili ka nalang dito sa pilipinas.
2.Sa mga taong lumuwas ng ibang bansa wag kang magtiwala sa mga taong hindi mo pa kilala.Kailangan mo munang suriin ang pagkatao nito.
3.Wag kang magpaapi sa kanila,kailangan mo ng tibay at lakas ng loobbilang isang pilipino.
2.Patunayan mo na ikaw ay hindi hamak na tao na pwede nilang alipustahin.Ipaglaban natin kung anong mayroon tayong mga pilipino.
Ang masasabi ko sa ibat-ibang leggwahe ay kailangan natin pahalagahan at pagyabungin kung anong mayroon tayo.Sa mga bisaya naman, wag nyong ikahiya kung kayo ay isang bisaya.Ako ay isang bisaya sapagkat lumaki ako sa probinsya na ang mga salita doon ay bisaya.Mayroong mga taga probinsya na kapag lumuwas sila at pupunta dito sa maynila at marunong silang magsalita ng wikang tagalog, ayaw na nilang gamitin ang kanilang leggwahe sapagkat nahihiya sila.
Para sa akin, kailangan parin natin gamitin ang mga lenggwahe kapag tayo ay nasa ating bayan na kung saan doon tayo lumaki.Kung ikaw ay may kakilala o kasamahan dito sa maynila kailangan mong gamitin amg iyong lenggwahe para ng sa gayon ay hindi mawala o mamatay ang iyong kinagisnan na salita.Kung ikaw naman ay isang tubong maynila at ang salita mo ay wikang tagalog, kailangan mo rin na pahalagahan at tangkilikin ang wikang tagalog.
Sa mga pilipinong lumuwas ng ibang bansa, ayaw na rin nilang gamitin ang wikang tagalog kundi wikang ingles na ang ginigamit nila sapagkat hindi sila maiintindihan nito.
Kung saan man tayo makarating, kailangan nating gamitin ang ating lenggwahe kung mayroon tayong makakasalamuha na marunong din sa ating salita,kaya wag natin ikahiya ang lenggwaheng waray,bisaya at iba pa.
Para sa akin, pabor ako na isama ang lenggwahe sa diksyunaryo sapagkat maraming mga pilipino ay hindi na nila ginagamit ang kanilang lenggwahe at wikang tagalog kasi nakatira na sila sa ibang bansa ,nakakalimutan na nila kung anong meron sila na salita.Wala namang mawawala sa atin kung pahalagahan natin ang ating mga salita.May maipagmamalaki pa nga tayo kasi hindi natin kinalimutan ang ating lenggwahe at wiokang pilipino.Kung ikumpara tayo sa ibang bansa,mas marami pa nga tayong lenggwahe sa kanila.Kung maihahalintulad tayo sa isang bagay para tayong isang puno na hitik sa bunga na ang ibig sabihin nito ay puno tayo ng kaalaman sa mga lenggwahe.Sa lenggwahe, dito magsisimula ang ating kumonikasyon sa isat-isa.Halimbawa may katx ka o kausap sa telepono at iba ang kanyang salita dahil isa syang bisaya o waray tapos ikaw ay tagalog,diba hindi kayo magkakaintindihan nito?
Pero kung marunong ka sa mga lenggwahe,maiintindihan ninyo ang isat-isa sapagkat alam nyo ang lenggwahe ninyo.
Kung may pagmamahal ka sa iyong bayang kinagisnan, at sa lenggwaheng iyong pinagmulan,kailangan mo na tangkilikin at pahalagahan ito.
ESCLEO,AIZA A.
BSE-ENG
--*
ANG MGA LIRIKO NG KANTA AY TUMUTUKOY SA MGA PILIPINONG TUMUTUNGO SA IBANG BANSA PARA MAKAPAG-TRABAHO AT KUMITA NG MALAKING PERA KAHIT NA MALAYU SILA SA KANI-KANILANG PAMILYA DAHIL SA HIRAP NG BUHAY DITO SA BANSA NATIN.NAKIKITA KONG MARAMI SA MGA PILIPINO ANG DUMARANAS NG HIRAP SA PANAHON NGAYON
MGA ARAL:
-DAPAT BIGYAN NATIN NG HALAGA LAHAT NG SAKRIPISYONG GINAGAWA NG ATING MGA KABABAYAN PARA SA IKABUBUTI NG KANILANG PAMILYA.
-NAPAKAHALAGA SA KANILA ANG BIGYAN NG MABUTI AT MAAYOS NA BUHAY ANG KANILANG PAMILYA.
-KAYA NILANG MAGTIIS KAHIT ANONG HIRAP AT PAGKASABIK ANG MADAMA NILA SA KANILANG PAMILYA.
--*SIR, yung about sa artikulo po, sa yellow paper ko na lang po ipapasa.
Ann Mel Rose D. Espartero
BSA-1
1.
a. dahil sa maling pamamalakad ng gobyerno ang mga mamamayang pilipino ay napipilitan na mangibang bansa.
b.dahil sa kagustuhan na makatulong sa pamilya ay hindi n nila iniisip ang maaaring mayari sa kanila dun.
c.dahil din dun ay isinasakripisyo nila ang mga pagkakataon na makasama nila ang kanilang mga anak upang kumita ng pera para sa magandang kinabukasan ng kanilang mga anak.
Gayagaya,Angelie BEED-1
1.Ang mga tatlong mahalagang aral na natutunan ko sa kanta ay tulad ng maging isang iresponsabli,maging isang mabuting pilipino,at makuntinto sa isang bagay na mayroon ka.Sa kanta ni Gloc9 na "Walang Natira"ang ibig ipahiwatig ng kanta ay ang mga pilipino na pumupunta sa ibang bannsa upang makahanap ng magandang trabaho para sa kanilang pamilya.Nagtatrabaho sila sa ibang bansa upang maitaguyod nila sa kahirapan ang mga pamilya nila at dahil ang mga bilihin dito sa Pilipinas ay halos tumaas na.At dahil mura lamang ang sahod dito sa Pilipnas kumpara sa ibang bansa na ma mas mataas ang sahod nila.
2.Sa kwento na aking binasa basi po sa pagkakaintindi ko sa sinulat ni Jerry B. Gracio.Ito ay tungkol sa kanyang buhay na kung saan natuto siya na kung paano magsalita ng Waray.Ang tungkol naman sa mga aswang kikik,sigbin ito po ay matagal na usap-usapan ito ay noong unang panahon pa na hanggang ngayon ay maririnig pa rin natin sa mga matatanda lalong-lalo na sa mga probinsya .Sa kwentong ito nalaman ko na ang kikik ay isang masamang nilalang na ikinuwento ng mga lolo't lola ko noon nang sili ay buhay pa.Ang Abaka naman ito ay isa sa mga produkto ng ating Pilipinas.Ito ay napahirap gawin kung hindi mo nakasanayang gawin.Ito ay may ilang proseso sa pag- aabaka.Ang gabe naman ay pagkain pa ito mula noon hanggang ngayon lagyan mo lamang ng gata ng niyog ito ay napakasarap kainin.Halos ito na ang nakagawian nang mga tao sa probinsya ay ang magtanim ng gabe ang iba naman ay ang pagtatanim nang halamang ugat tulad ng mga kamote at balinghoy.Dahil pwede itong pantawid gutom.Halos makikita m ito sa mga probinsya at sa mga bukirin.
Noong unang panahon iba ang sinusuot ng mga tao kaysa ngayon.Sa panahon ngayon pag nagsuot ka lang ng damit na tulad noon ay pwede kang tawaging baduy.Dahil hindi na ito ang ikinakagawian ng mga tao na isout o makikita sa mga tao.Kahit hanggang ngayon ay mayroon pa rin tayong nakikita na sisuot ang mga damit na iyo pag bagay lamang sayo.Itong kwento na ito ay parang may pagkakahawig sa mga buhay natin ngayon.Ang mga bagay na usap-usapan ng mga lolo't lola natin na tungkol sa mga aswang.Mga pamumuhay at sa pagkain ng mga tao sa pang araw-araw.Dapat nating mahalin ang daigdig natin.
Shermine Ramos
1.)Ang aral na aking natutunan o napakinggan sa kantang "walang natira" ay:
*tungkol sa mga taong pumupunta ng ibang bansa para kumita ng dollar para lang maiahon sa hirap ang kanilang mga pamilya.
*kahit na meron mga taong namumuno sa ating bansa hindi pa rin sapat ang serbisyo na dapat nilang ibigay sa mga taong nabubuhay o mga residente na gustong umunlad dito sa Pilipinas.Kaya may mga taong gustong pumunta sa ibang bansa dahil na rin sa mababang sahod ng gobyerno o di patas na pagtrato sa bawat pilipino na may mga kanya-kanyang pangangailangan na dapat nilang matustusan.
*at hindi pinapahalagahan ng gobyerno ang mga pilipino na may kakayahang magtrabaho ng naaayon sa kanilang natapos o napag-aralan kaya mas pinili nilang magtrabaho sa ibang bansa.
2.) Ipinahihiwatig sa sinulat ni J. Gerry B. Gracio na kahit saan man tayo naroroon,san man tayo magpunta,magbago man ang paligid na ating ginagalawan ngunit ang lahat ng ating kinagisnan ay hindi maaaring talikdan. ang mga bagay na nakasanayan na nating gawin,mga salitang nakagawian na nating bigkasin, mga pagkain na ating hahanap-hanapin. Malaking impluwensya satin ang mga dayuhan na noong ay sumakop sa atin kaya't hanggang ngayon ito dala dala natin... Mula sa pagkain,pananalita,pananamit at istilo ng pamumuhay!!! May mga nakabuti at mayron din namang hindi ngunit di na maiaalis sa ating nakagisnang pamumuhay.Pinagtuunan sa talatang ito ang kaibahan at kahulugan ng bawat salita na may pagkakatulad at kaibahan sa ibang lugar at lingwahe.
Mga salitang waray ang ipinahiwatig ng talatang ito na hindi gaanong nabigyang halaga o nabigyang pansin, na dapat sanay nailathala din sa ating diksyunaryo, mga salitang maraming naibigay kahuluhan sa pamumuhay ng mga waray. ang mga kahulugan ng mga salitang bago sa pandinig ng iba na para sa mga waray ay normal lamang, mga malalalim na salitang naililipat sa ibang kahulugan at bagong pananalita. Mahirap para sa isang waray ang makiapagtalastasan sa mga tagalog, ganon din sa mga tagalog at englis nahihirapan din silang unawain ang mga taong gumagamit ng salitang waray, ngunit sa kasalikuyang panahon, mas napagbigyang pansin ang salitang tagalog na atong karaniwang ginagamit... Ang mga matatalinhagang salita na mula sa mga waray ay pawang pinaglalaho na ng panahon at pawang ikinahihiya na ng mga bagong henerasyon, mga taong matatalinhaga lamang ang pawang mas nakakaunawa sa mga salitang waray at sa mga salitang hindi nailathala o napabilang sa ating diksyunaryo. Maaring makalimutan na natin ang mga salitang ito,kaya nararapat lamang na maglathala na waray na diksyunaryo para mapagingatan at di mababaon sa limut lahat ng mga salitang atin na sa paglipas ng mga taon ay may magpapatunay sa kahiwagaan ng bawat katagang waray.
Mark Angelo D. Liwanag
BSIT-1
1. Pakinggan ang kanta ni Gloc 9 na pinamagatang "Walang Natira." Pagkatapos, suriin ang bawat liriko ng kanta at ipahayag ang iyong saloobin tungkol dito. Anu-anong mga aral ang makikita mo sa awit na ito? Magbigay ng tatlong (3) mahahalagang aral.
*1.ang awitin naman na ito "walang matira" ay tumutukoy sa napakalaking isyu ng bansa ----ang brain drain
Brain Drain-Ang brain drain ay ang pag-alis ng mga propesyonal sa ating bansa upang mangibang-bayan at doon magtrabaho dahil na rin sa mas malaki ang kita doon kaysa dito.
2.kaya ang resulta nauubusan tayo ng mga yamang tao na siyang pinakakailangan ng bansa para umunlad. nauubusan tayo ng lakas paggawa.
3.kahit na masakit para sa mga ofws na lisanin ang bayang sinilangan, tinitiis nila ito para sa pagbabakasakaling umunlad sa ibang bansa, sa ngalan ng perang padala.
JENELYN BARJA BSE
1.Ang 3 mga mahahalagang aral sa awit ay;
1.ang mga nangingibang bansa,nag aabroad sila upang doon makakuha ng magandang kinabukasan para sa kanilang pamilya.
2.maraming mga nakatapos na Pilipino sa halip na magtrabaho sa Pilipinas tulad ng titser,Doktor,nurse at karpintiro ay napipilitang mag abroad upang magtrabaho sa kadahilanang mas maraming opurtunidad at may mataas na sweldo sa ibang bansa.
3.Darating ang panahon na mas pipiliin ng mga mamamayang Pilipino ang mangibang bansa at nanaising doon nila gamitin ang kanilang Propesyon sa halip na sa kapwa nila Pilipino sila manilbihan.Paano na lang ang ating Bansa,ang ating kapwa kung tayong lahat na nagaaral ay iniisip na magabroad at pagnakatapos ay pupunta na sa ibang bansa at doon natin gagamitin ang ating Propesyon.Para sa akin mas nanaisin kung mangibang bansa upang mabigyan ko ng mas magandang Bukas ang aking pamilya,sa halip na nandito sa sariling bansa na kumakalam naman ang tiyan ng aking mga anak dahil sa sweldo dito ay kapos sa pang araw-araw na pangangailangan ag pamilya di natin masisisi kung ang ating mga kababayan ay napipilitan mag abroad sa iisang dahilan. ang makapag trabaho doon ay may mataas na sweldo upang may magandang bukas na naghihitay sa kanilang Pamilya.
2."MAY ADA KAMING KAMING IHAHATANG SA IYO, ang ambag ng waray sa wikang pilipino"
Ibat-ibang lengguwahe sa iisang wika"ANG WIKANG PILIPINO" lahat tayong mga pilipino ay may iisang lahi, may iisang wika na nagbubulod sa bansang pilipinas, subalit may kanya-kanyang lengguwahi at may kanya-kanyangng sistema ng pamumuhay,pananamit,pagkain,paniniwala o kultura at tradisyon na namana pa at ipinamana pa ng ating mga ninuno at magulang,dito tayo namulat,Para sa akin nakakatuwang makapagbasa at makarinig o makausap ang ating mga kababayan na may ibat-ibang kultura at tradisyon, dahil mayroon akong nakukuhang aral,nakakakuha ng ibat-ibang ideya na pwede nating iaplay sa pang araw-araw nating buhay, may lungkot o saya, at minsan naman ay may kilabot na nararamdaman sa mga kwentong katatakutan;aswang,tiktik at sigbin.ang mga nilalang na ito ay talagang naka pangingilabot lalo na kapang ang nagkwento nito ay mga tiga visaya.
Nakakatuwang isipin na ang mga produktong abaka ay isang produktong ipinagmamalaki ng Pilipinas tatak pilipino ay nalalaman ko kung saan nagmula at ang mahabang proseso nito bago pa man maging ganap na produkto at ang mga taong handang magtrabaho nito para lamanng itustus sa pangangailangan ng pamilya kundi para rin sa mga kapakipakinanabang na produkto ng pilipinas.
Ang mayaman,masustansya, pantawid gutom, halamang ugat,ang pantawid gutom nating mga pilipino ito rin ay hindi nalalayo sa kinagisnan kong pamumuhay. halos lahat ng pilipino na nasa malayo at liblib na lugar ay may iisang sistema ng pamumuhay, isang simpli at payak ang pamumuhay yang ang mga nilalang na nakatira sa malayo at liblib na lugar na napakalayo pa sa modernong pamumuhay napakalayo pa ng sibilisasyon sa kanila.
tayong mga nilalang na lumaking malayo sa modernong pamumuhay, malayo man o nasa liblib na lugar, may ibang lingwahe o nag mula.bagkus dapat nating ipagmalaki sa pagkat tayong lahat ay may malaking Responsibilidad na ginagampanan sa ating lipunan hindi lamang ang ating ambag sa wika,ipigmalaki na mayamangna tin na mayroon tayong mayamang kultura at tradisyon na iaambag,hindi lamang sa dikyonaryo,vocabularyo at higit sa lahat wikang pilipino.sa ating lahi ,iambang natin ito sa ating bansang pilipinas.
analyn gabinete bse/1
1.)Subukan mong isipin kung gaano kabigat
Ang buhat ng maleta halos hindi mo na maangat
Ihahabilin ang anak para 'to sa kanila
Lalayo upang magalaga ng anak ng iba
Matapos lamang sa kolehiyo matutubos din ang relo
Bilhin mo na kung anong gustong laruan ni angelo
Matagal pa kontrato ko titiisin ko muna 'to
Basta ang mahalaga ito'y para sa pamilya ko
Mabuti kung mabuti ang kinakahinatnan
2.)Ang kapalaran ng lahat nang nakipagsapalaran
Kahit nag-aalangan para lang sa kapakanan
Ng mahal sa buhay ang sugal ay tatayaan
Nasanlaan lahat ng kanilang pag-aari
Mababawi din naman yan ang sabi
Ang proseso ng papeles para makasakay na sa eroplano
O barko kahit saan man papunta.
3.)Basta kumita ng dolyar na ipapalit sa piso
Ang isa ay katumbas ng isang dakot ng mamiso
Ganyan ba ang kapalit ng buhay ng Pilipino
Kung lilisanin ang pamilya ang amo na kahit na sino
Gugutumin sasaktan malalagay sa piligro
Uuwing nasa kahon ni wala man lang testigo
Darating kaya ang araw na itoy magiiba
Kung hindi ka sigurado mag-isip isip ka na
para sa akin ang tatlong aral na aking napakinggan aking naramdaman ang kahalagahan bilang isang estudyante maraming nag ibang bansa na pinapasan ang lungkot at pighati sa hirap at ginhawa na itiniis nila upang maiahon sa kahirapan ang ating pamilya hindi natin alam pag nag ibang bansa ka kapalit nito ang ating buhay sa atin pamilya at nakikipagsapalaran tayo sa ibang bansa upang maibigay natin ang sapat naedukasyon at maibigay ang magandang kinabukasan ang mahal natin mga pamilya sa atingbansang pilipinas.
2.) ang aking reaksyon sa may ambag ng waray sa wikang filipio aking nabasa ay para sa aking nais ipahayag ng mambabasa sa tekstong aking nabasa nais nyang iparating ang kahalagahan bilang isang waray na nalalaman ng wikang pilipino mahalaga mapakinggan natin kung ano ang ninanais ng mambabasa sa wikang waray sya ay pinanganak sa tondo hindi sa samar sya ay may dugong masbateno sa kanyang tatay at ang una nyang lenggwaheng natutunan nyang salita yawa, pisti, mananap, kalambre, kulera. Hindi ako natutong magsalita kahit kailan ng masbate, ang totoo, hanggang ngayon, hindi pa sya nakaktuntong sa bayan ng tatay nya ang aking reaksyon dito sa salitang hindi ko masyadong maintindihan pwede naman iugnay ang wikang waray sa wikang pilipino na kung saan ipinipakita nito kung gaano kahalaga ang bawat salitang na ipinapakita nya sa ating mga istudyante at mga taong nakaka basa nito higit sa lahat dapat nating maintindihan ang wika nga bawat isa sa atin .Sya ay nagsimulang magsulat ng tulang waray na pinaghirapan niyang gawin na hindi nya minsamn matutukoy ang akmang salitang nais niyang gamitin.Kinakailangan nyang kumunsulta sa bawat mga salita sa diksyunaryo ngunit ang mga popular na diksyunaryo na mabibili sa mga book store na kasalukuyang salita na nais na hindi gaanong nakakatulong sa bawat isa sa atin.karamihan sa mga salita aking naitukoy o nabasa ay mula sa kastila,engles o tagalog na yun lamang ang nakatala sa ating madalas na pang araw araw na pakikipagtalastasan bawat isa sa atin mga pilipino.Kung saan mayroon ding porpos ang sinabi ni jerry b.garcio.Dapat nating intindihin ang wikang waray sa wikang pilipino.Naniniwala ako mabubuo rin o maiayos ang gagawin diksyunaryo sa wikang waray isalin sa wikang pilipino.Naniniwala si Jerry Garcio at ako na tumutukoy sa salitang samar leyte na higit pang mapapayaman sa kurpos ng wikang pilipino at waray.Ang aking reaksyon ay nagpapatunay na dapat nating pahalagahan ang wikang ating kinagisnan noon,ngayon at magpakailan pa man.
harold peter q medina
bshrm
1.ayon sa kanta tinutkoy sa ni gloc9 wag nang mangurap si glorya makapagal aroyo upang umangat ang bansa pilipinas .
CONTINUATIOON OF MY ANSWER !!
AIZA A.ESCLEO
BSE-ENG.
"MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO" na ang ibig sabihin ay "MAY IHAHANDOG KAMI SAYO"
Ang ambag ng waray sa wikang filipino.
Marami-rami ring mga salitang waray ang nais iambag ni Jerry B.Gracio sa wikang filipino kabilang narito ang sigbi,kikik,kigi,kigihan,lapnis,luksi,upak,sabot at marami pang iba.Ang mga salitang ito ay ang mga tumatak sa isipan niya na siyang may akda ng artikulong ito.
Karamihan sa mga salitang waray na napabilang sa wikang filipno ay ang mga Pangngalan.
Mayaman sa talasalitaan ang waray at iba rito ay walang salitang katumbas sa tagalog gaya ng kigihan at karamihan din sa salitang tagalog ay maraming salitang katumbas sa waray gaya ng Aswang na ang katumbas sa waray ay kikik at sigbin, Abaka na ang katumbas ay luksi,halos,at kigi, Gabe na ang katumbas sa salitang waray ay gaway,bagong,at apare at siday na ang katumbas sa waray ay bikal,kanugon,at ismayling.
Marami rin sa ating mga kababayang waray o bisaya ang natatakot o hirap na magsalita sa maraming tao sa ibang lugar tulad ng dito sa manila dahil sa tono ng kanilang pagsasalita at sa pagbigkas sa mga titik o letrang e sa i at o sa u na nagkakapalit-palit sa pagsasalita minsan ng mga ito.
Ipinagmamalaki ko rin bilang isang mamayan ng leyte na kabilang sa mga waray na ang mga tulang nailimbag o nailathala ng mga waray ay matatalinghagang lengguwahe ang mga ginagamit ayon ito kay Alcina(1668III,30-51)
dahil hindi umano niya ito naiintindihan kaagad at kailangan pa niyang kumunsulta sa diksyunaryo at paglaanan ng panahon para mapag-aralan at malaman ang nais ipahayag at kung ano ang nais iparating ng tula sa mambabasa.Natutuwa rin ako na ayon sa mga makatang waray tulad nila Sugbu at Voltaire Q.Oyzon na ang wikang waray ay hindi nanganganib na maglaho o mawala di gaya ng agam-agam ni Bienvenido Lumbrera dahil sa mga diksyunaryong waray na ang mga salitang nakatala ay ang mga madalas na ginagamit sa pangaraw-araw na pakikipag-komunikasyon ng mga waray kaya't maaari raw itong maglaho dahil baka makalimutan na ang ibang salitang di madalas gamitin.
huling hirit ang mga waray din ay ayaw sa mga taong masyadong mayabang kaya't takot ang mga dayuhan na magyabang sa harap ng mga ito dahil kilala ang mga itong magaling sa hiloan.
Sumasang-ayon din ako na kailangan natin ng isang manunulat na magtatala sa isang diksyunaryo lahat ng mga salitang waray ng sa gayon hindi ito makalimutan o mapalitan ng ibang mga salita dumaan man ang maraming henerasyon.
Daodoy, Regine T.
BSIT-1
MGA SAGOT:
1. Ang kantang ito ay nagpapakita na ang kanyang probinsya ay unti-unti ng nawawalan ng mga tao na naghahanap ng trabaho sa ibang lugar na may malakas na kita kesa sa probinsya.
* Wag nating kakalimutan ang ating kinagisnan na lugar.
* Matuto tayong bumalik sa ating pinanggalingan.
* Ipagmalaki natin ang sariling probinsya o lugar.
2. Ayon sa sinulat ni G. Jerry B. Gracio, sa aking pagkakabasa inilalahad niya ang kwnto ng kanyang buhay at ang kanyang unang lengguwahe na WARAY. Naghiwalay ang kanyang mga magulang at itinakas lang siya ng kanyang ina. Ang kanyang ama ay taga-aroroy at ang kanyang ina naman ay taga-samar kaya may dugo siyang waray. Pinag-aralan niya ang lengguwahe ng waray dahil gusto niyang ipabatid sa buong tao ang kahalagahan ng ating sariling lengguwahe. Ayon sa kanya, malaki ang posibilidad na mapalitan ang salitang waray ng mga termino sa iba pang wika at tuluyang makalimutan ang mga salitang hindi madalas na magamit. Ayon din sa kanya, na sa pagbuo ng isang maayos na diksiyonaryong Waray ay matutukoy natin ang mga salita mula sa Samar at Leyte na higit pang magpapayaman sa corpus ng wikang Filipino. Ayon kay Alcina(1668III, 30-51), ang tula ng mga Waray ay gumagamit ng napakamatalinghagang lengguwahe. Hindi diumano niya ito naintindihan kaagad, at kailangan pa niyang magbuhos ng panahon para pag-aralan ang mga ibig sabihin ng tula, bibihira sa mga misyonerong Kastila ang nakakaintindi nito. Limang taon ang ginugol ni Alcina para maintindihan ang mga tulang Waray. Sa Historia ni Alcina, inilalarawan ang iba pang prosesong pinagdadaan para makuha ang sabot, sa panahong hindi pa nauuso ang kigihan. Matapos tapyasin ang saha ng abaka, tinatanggal muna ang manipis na balat na nasa ibabaw ng saha. Tinatawag itong akak. Pagkatapos, inaapakan o hinahapyod ng kamay ang nalapnis na saha. Hilot ang tawag dito, at ginagawa para mapaghiwalay ang mababaw na bahagi ng saha sa mas malambot na ilalim. Ang ibabaw ng saha ang linuksian, at dito nanggagaling ang hal-os. Ibinababad ang
hal-os sa tubig sa loob ng isang araw. Lawig ang tawag dito. Pagkatapos, tatanggalin ito sa tubig (haon) at saka lilinisin. Napakahaba ng proseso na pinagdadaanan para makakuha ng hibla ng abaka at magamit ito sa paghabi o bilang tali bago at sa maagang yugto ng pananakop ng mga Kastila.
ROSECHELL I. MATA
BSIT=1
MASINING:
1Maraming aral ang matututunan natin sa kanta ng Gloc-9 na "Walang natira".
aral:ang abwat tao ay naghahangad ng kaginhawaan sa buhay di tayo dapat sumuko sa pagsubok sa buhay natin dahil lahat ng bagay at lahat ng hirap may ginhawa.
:magsikap upang guminhawa ang buhay.
:minsan kailangan din nating iwan ang taong mahal natin upang guminhawa ang ating buhay dahil darating din yung panahon na makakasama natin sila,sakripisyo lamang ang kailangan.
REAKSYON:
Ibat ibang lengguwahe ang ginagamit ng bawat isa sa atin ngunit minsan di rin maiiwasang magkapareho ang ginagamit.
Dito sa lungsod karaniwang ginagamit ay wikang filipino at ingles.
Sa probinsya ang karaniwang ginagamit ay ang wikang pangprobinsya din katulad ng sa masbate o sa samar na waray ang karaniwang ginagamit inla dito.Sinasabi sa akda na waray ang ginagamit dahil ito ay sa probinsya ng samar.Hindi naman masamang gamitin ang lengguwaheng waray sapagkat marami ring itong naiambag sa corpus ng wikang Filipino.
Ang lengguwaheng waray ay isa sa mga pangprobinsya.Hindi natin kailangang mahiya kung tayo ay nagsasalita ng waray nakakatawa man o hindi ang salitang waray.Lahat ng lengguwahe ay nakakatulng sa bawat wik.Mapapayaman pa ang mga wika.Maaaring makagawa o makasulat ng diksyunaryo ng waray ang bawat isa sa ati kung itoy ating pagaaralan ng mabuti at maayos.
BSCS-I
1.) Sa kantang "Walng Natira" ni Gloc 9 pinapakita dito na hindi sa ating bansa makikita ng kapawa natin mga pilipino ang kanilang pag-unlad kundi sa ibang bansa kaya sila nngingibang bansa. Nakalagay din dito na nauubusan na ang pilipinas ng batas pero ang totoo ay napakarami nating batas ngunit hindi lng ito napapatupad ng maayos.Nakakaawa ang mga kapwa nating pilipino dahil sinusugal nila lahat para lang mabigyan ng magandang buhay ang kani-kanilang pamilya.
3 Mahahalagang aral para sa akin ay :
1.)Ang mga kapwa nating pilipino na may matataas na posisyon sa gobyerno ang humihila sa bansa natin pababa.
2.)Mas pinapahalagahan pa ng mga pilipino na mangibang bansa para kumita ng malaki kaysa makasama nila ang kanilang mga mahal sa buhay dito sa pilipinas.
3.)Ang buhay ng pilipino ay parang napakababa ng halaga kung ikukumpara sa ibang lahi.
James Van Arvin Escleo
Bsit=1
1.Aral:
1.maraming gustong mangibang bansa dahil sa kahirapan.
2.Ang pagaabroad ay may kakambal na peligro sa bawat pilipino .
3.pinapaabot ng kanta na ang pagaabroad ay nagdadahilan din ng pagkasira ng relasyon natin sa ating pamilya.
2.Ang wikang waray ay maraming maaaring maiambag sa atin lahat sapagkat marami tayo ritong matututunan.Marami rin kasing gustong matuto ng Ibat ibang lengguwahe bukod sa tagalog at ingles.
Ang mga bihasa at marunong lamang gumamit ng wikang waray ang pwedeng makagawa ng diksyunaryo nito.
ang waray ay ginagamit sa probinsyang masbate at samar.Sa pakikipag ugnayan ng waray sa tagalog ang namamayani rito sng ingles.
1.para sa kanila mas nanaisin nalang nila na mawalay sa kanilang pamilya huwag lang silang magutom , paubos na ang mga nagtatrabo sa pilipinas dahil sa korapsyon sa pilipinas katulad ng mga nars ,inhinyero ,guro at kahit labandera lumilipat ng ibang bansa dahil sa hirap ng buhay dito sa pilipinas.Handa silang makipag sapalaran maka kain lang sila at makaraos.Ang natutunan ko dito ay maging mapag-bigay sa mga nangangailangan at 1.huwag maging korap katulad ng mga namamahala sa pilipinas 2.ang makapag tapos ng may degri ay madaling makahanap ng trabaho 3.maging matiyaga
2.Base sa nabasa kong artikulo ni Jerry B. Gracio
siya pala ay taga tondo,hindi taga samar.may dugo siyang masbateno dahil taga-Aroroy ang kaniyang tatay.pero waray ang kaniyang nanay.Gustong hiwalayan ng nanay niya ang kaniyang tatay,sa panahong kasalanang mortal pa ang makipag-hiwalay.
sumunod ang kaniyang tatay sa samar,kaya sa nenita siya nag lagi hanggang makatuntong siya sa pitong taon.bumalik lang mula ang mga magulang niya sa maynila dahil nakapanata ang kaniyang ina.ako'y naantig sa kaniyang atikulo sapagkat siya ay mabuting anak at masunurin sa kaniyang magulang ako rin ay nagtataka kung bakit gustong hiwalayan ng nanay niya ang kaniyang ama naranasan na ito na muntikan na maghiwalay ang aking mga magulang pero nasa isip ko padin na maging matibay.hindi ko man naranasang makapunta sa aming probinsya alam ko ang hirap doon sa aking pagtatanong base sa mga kamag-anak at mga kapit-bahay namin.paborito ko din na kumain ng kamote ,alam ko na mas mahirap pa doon kesa dito sa pilipinas sapagkat dito palang sa maynila hirap na ako.
GOMEZ,ESTELITA G. BSBA
Richelle Cammagay
BSBA-1
1.Para saakin,ang mga magulang ay ginagawa ang lahat ng kanilang makakaya para lang sa kinabukasan ng kanilang pamilya.
2.Ang ating mga magulang ay ginagawa ang lahat para lang maibigay nila ang lahat ng ating pangangailangan.
3.Kaya rin nilang lumayo sa kanilang pamilya para lang at pumunta sa ibang bansa para mai-ahon nila ang kanilang pamilya sa kahirapan at gusto rin nilang umangat sa kahirapan.
PAGKALIWAGAN ZAIDAN O.
BSA-1
5110067
SAGOT:
1)3 Mahahalagang aral na nakuha sa kanta:
1.Mas pinipili pa ng mga Pilipino na mag-ibang bansa kaysa magtrabaho sa Pilipinas,dahil sa paniniwalang mas mlaking halaga na kikitain nila doon. Tinitiis nila ang pagod at pangungulila para sa kanilang mahal sa buhay.
2.Base din sa kanta, napipilitang isanla ng mga Pilipino ang kanilang ari-arian upang maipangtustos para makapunta ng ibang bansa. At ang tanging pinanghahawakan ay ang pag-asang mababawi din ito kapag kumita na ng pera sa ibang bansa.
3.Ang pagsasakripisyo at pakikipagsapalaran ng bawat Pilipino sa ibang bansa, para sa ikabubuti ng kanilang pamilya. Kahit na walang kasiguraduhan ang buhay nila doon,nagpupumilit silang magtrabaho. Sila ang maituturing nating mga bagong "bayani".
2)Ang artikulong "MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO: ANG AMBAG NA WARAY SA WIKANG PILIPINO", ay tumutukoy sa mga salitang Waray na, ayon sa may akda ay marami pang kahulugan.Nakasaad din dito ang tamang pagpapantig at pagbigkas nito. Sa aking obserbasyon , ipinakikita ng may akda ang kanyang pagpapahalaga sa sariling wika at maging sa kanyang bayan. Sa mga kwentong kanyang isinalaysay, nalaman ko na iba-iba pala ang tunay na kahulugan ng abaka, gabe at maging ang interpretasyon nila sa kanilang tula. Ipinakita din dito kung ano ang kanilang kultura, mga pinagkukuhanan ng ikabubuhay at kanilang mga paniniwala. Tulad ng sinabi tungkol sa Hiloan, na ayon sa may akda ay isang uri ng lason na inihahalo sa inumin. Ito ay ginagawa kung ang kainuman ng isang Waray ay dayuhan na mayabang o kaya ay kanyang parurusahan. Sinasabi din na ang iba pang kahulugan ng Hiloan ay tumutukoy sa taong manlalason o kaya'y lasunin sa pamamagitan ng hilo. Hindi tinukoy sa artikulo kung may katotohanan nga ang nasabing usapin.
Katulad din sa mga produkto ng Samar, ang abaka, na ang hibla ay ginagawang pantali o damit. Ito ay pangunahin ding pinagkakakitaan ng mga Waray, bukod pa sa pagpapalay. Ganun din ang halamang ugat na gabe, na ayon sa may akda ay makikita ang pagpapahalaga sa napakaraming salitang kaugnay nito. May mga salita din ang mga Waray para tukuyin 78 na uri ng gabe.
Para sakin, naunawaan ko ang nais ipahiwatig ng may akda. Ito ay ang makapagpatala ng isang diksyunaryong Waray na tumutukoy sa mga salita mula sa Leyte at Samar. Dahil ayon pa sa kanya, kung ang popular na diksyunaryong Waray na makikita sa kasalukuyan, na ang karamihan sa mga lahok na salita ay kastila, ingles at tagalog. Naniniwala ako na kung akma ang ating mga salitang ating gagamitin, mas makakapaghatid tayo ng mas malinaw at maayos na inpormasyon. Tulad din ng nais ni Ginoong. Jerry Gracio.
.Ang pagsasakripisyo ng mga magulang para sa kanilang mga anak, para lang maibigay ang kanilang mga pangangailangan. Titiisin nila ang lahat ng paghihirap para lang sa ating magandang kinabukasan.
2. Ang mga nagsitapos ng pagaaral at may digri ay dapat bigyan ng trabaho ng pamahalaan. Kaya lumilipad ang iba nating kababayan sa ibang bansa ay dahil wala silang makitang trabaho dito sa Pilipinas kaya ang iba ay nagaaplay sa ibang bansa bilang isang kasambahay o iba pang trabahong mapapasukan.
3. Ang paghihirap ng magulang ay may katumbas na saya dahil pagkauwi nila ating sariling bansa ay may maipapasalubong sa kanilang mahal sa buhay. Inuuna nila ang kapakanan ng kanilang mahal sa buhay kaysa sa kanilang sarili.
2.Ang reaksiyon ko sa artikuliong ito ay maganda ang ibig sabihin at nais ipamahagi ni Jose B. Gracio na isama ang mga salitang Waray o yung mga ibat- ibang klase ng salita noong unang panahon sa diksyunaryong Filipino para din madagdagan ang ating bokabularyo at para madagdagan ang ating kaalaman. May mga salita na mahirap inTindihIn dahil hindi pamilyar at hindi rin nagagamit sa araw-araw maganda rin naman na may mga bago tayong mga salitang nalalaman dahil nagbibigay din iyon ng karagdagang impormasyon.May mga salitang Waray na pagtiningnan sa diksyonaryong Waray at Filipino ay mayroong ibat-ibang kahulugan.Maari din nating gamitin ang mga ito kung gagawa tayo ng sanaysay, maiaaplay natin ang mga ito sa parehong kahulugan.
Ang artikulo din ito ay tumutukoy sa ibat-ibang salita tulad ng mga gabe,abaka,kikik,sigbi, at iba pa.Makikita din dito sa artikulong ito ang pagpapahalaga ni Jose Gracio sa kanyang lugar at kung ano ang kanilang sinasalita.Ipinapaalam niya na mayroon silang sariling pakahulugan sa mga salitang ginagamit sa araw-araw.At nabangit sa artikulong ito na mahirap maintindihan ang mga tula ng mga Waray kaya gumagamit ng mga diksyonaryo para malaman ang mga kahulugan nito.Magada rin kung ganito ang gagawin dahil nahahasa ang ating kaalaman at nalalagyan din ng maayos na kahulugan.At iminumungkahi din niya na gumawa ng bagong diksyonaryong Waray at hindi nahahaluan ng ibat-ibang salita.Sang-ayon naman ako sa gusto niyang mangyari dahil may sariling kahulugan din naman kasi ang bawat salita,hindi yung nahahaluan ng ibat ibang pakahulugan o salita.
Ann MEL ROSE D.ESPARTERO
BSA-1
pagpapatuloy:
MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO:
ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO
ni:JERRY B. GRACIO
Ang artikulong ito ay tumutukoy sa isang lugar ng nenita sa may samar.ikinuwento dito kung paano nabubuhay ang mga tao sa samar,kung ano-anu ang kanilang ginagawa upang mabuhay kung ano ang pangunahing pagkain,kinabubuhay at iba pa.kung paano sila lumaki,saan sila nagmula,at kung anong meron sa lugar ng samar.
inilalarawan din dito kung ano-anu ang prosesong pinagdadanan para makuha ang sambot o hiba ng abaka.nalaman ko rin dito na marami palang magagawa sa gabe,kaya hinahanap hanap parin ng mga waray dahil sa sarap ng lasa nito.hindi lamang gabe pati na rin ang kamote.Nang dumating ang mga kastila at ipakikila ang kamote,nagkaroon ng kakumpitensya ang gabe,marami din ang gamit ang kamote bukod sa inilalaga o piniprito ,ipinadadagdag ito sa bigas ginagawang extender.tinatawag itong saksak,at kapag walang makain o walang bigas gabe ang pantawid guotm ng mga waray at napagalamana ko rin na ang mga waray ay mahilig gumamit ng mga halamang gamot kaysa sa mga artifisyal na gamot sapagkat mas mabisa daw ang gumamit ng mga halamang gamot,mayroon silang iba't iabang tawag sa gabe pati nga loob at labas ng gabe ay mayroon silang tawag.
upang mabuhay ang mga waray,ang kanilang ginagawa ay nakikipagp[alitan sila ng kanin sa mga iraya.
Nang malaman ko na laganap pala sa samar at leyte ang hiloan ay nakaramdam ako ng takot na magpunta sa lugar na iyon,kasi sabi sabi sa artikulong ito na ginagamit ng mga waray ang paghiloan kapag maghihiganti o bilang parusa sa kayabangan ng isang tao lalo't na kung ito pa ay isang dayuan sa kanilang bayan.
Ang artikulong MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO:ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO
ni:JERRY B. GRACIO,ay aking labis na nagustuhan sapagkat napakarami mong matututunan sa aartikulong ito tungkol sa mga waray at na pakagaling ng pagkakasult,madaling maintindihan sapagkat mababa lamang ang mga salitang ginagamit.
napakagaling ng manunulat ,ikinukwento niya ng mga karanasan sa kanilang lugar at kung paano siya namumuhay sa pang araw-araw.
FELITA J CALIBOSO
BSE-1
1.Mga aral na makikita sa kantang walang natira.
-Ipinapahiwatig ng kantang ito ang paghihirap ng mga magulang para lamang sa ikasisiya ng kanilang anak.
-Sinasabi din ng kanta na habang may mga pinunong ungas mapipilitan ang mga pilipinong mangibang bansa.
-Minsan dahil sa pangingibang bansa ng ating mga magulang hindi na natin sila nakikilala.
2.
Ayon sa pagkakalahad ng buhay ni Jerry masasabi kong isa siyang matatag na nilalang,hindi siya nagpatalo sa hamon ng buhay,marami siyang nailahad na bagay tungkol sa mga waray gaya ng mga sumusunod:
Ang mga waray ay naniniwala sa tikbalang o ang sinasabi nilang kal;ahating tao at kalahating kabayo.Pinaniniwalaan din nila ang sigbin o ang alaga ng aswang na kahawig ng isang malaking aso.
Isa sa pangunahing produkto ng waray bago pa man dumating ang mga Kastila ay6 ang "abaka".Ang abaka ay pwedeng gawing kumot,tali at iba pa
Ang reaksyon ko sa artikulong sinulat ni Jerry Gracio.Makahulugan ang nais iparating ni Jerry na isama ang mga salitang waray o yung mga iba't ibang klase ng salita noong unang panahon sa diksyunaryong filipino,para madagdagan ang ating kaalaman tungkol sa mga bokabularyo ngayon at noong unang panahon.Maganda ang kanyang naging ideya sapagkat ang mga salita ng ninuno ay isa ring batayan sa pagkakakilanlan natin bilang isang pilipino,may mga salita nga lang na mahirap intindihin dahil ito pamilyar sa atin at hindi natin nagagamit sa pang araw araw.
Ang artikulong ito ay tumutukoy hindi lamang s asalitang waray kundi pati sa salitang tagalog.Makikita rito ang pagpapahalaga ni Jose Gracio sa salitang ginagamit nila sa kanilang lugar na may iba ibang kahulugan.
Isa ring nabanggit dito ang mga tula ng waray na hindi ganun kadaling intindihin kung ikukumpara sa mga pangkaraniwang tula,kaya gumagamit ang mga mambabasa ng diksyunaryo para malaman ang kahulugan nito.Isa ring iminumungkahi ni Jerry na gumawa ng bagong diksyunaryong waray na walang ibang nakahalong salita.Sang ayon ako sa gustong mangyari ni Jerry.
Pascual,Gellie G.
BEED 1ST YEAR
1.MGA ARAL NA NAKUHA SA KANTA
-maraming mga Pilipino ang nagtatrabaho sa ibang bansa .
-ninanais ng mga Pilipino na makipagsapalaran sa ibang bansa dahil gusto nila na kumita ng malaking pera .
-mga Pilipino ang napipiling magigay serbisyo sa ibang bansa kaysa sa sariling bansa natin .
2. May Ada kami ihahatag sa iyo :
Ang ambag ng Waray sa Wikang Filipino
ni JERRY B. GRACIO
Ang artikulo na ito ay tumutukoy sa mga ambag ng Waray sa Wikang Filipino.
Siya ay pinanganak sa Tondo,hindi sa Samar.May dugo siyang Masbateno dahil taga - Aroroy ang tatay niya.Waray ang una niyang lengguwahe.Gusto nang hiwalayan ng kanyang ina ang kanyang tatay niya ngunit dahil sa hindi maaari sa kasalanang mortal ang pakikipaghiwalay noon.itinakas siya ng nanay niya niya sa kanyang tatay.Dinala siya sa nayon ng Nenita,maliit na baryo sa Iraya,sa kabundukan ng M ondragon,Northern Samar.Hindi nagtagal sumunod ang tatay niya sa Samar.Sa Nenita na siya lumaki.Bumalik sa Maynila ang kanyang mga magulang dahil sa panata ng kanyang nanay sa Poong Nazareno sa Quiapo.Sabi kasi nilqa na premature baby siya noon mukha raw daga at hindi inaasahan na mabubuhay ng matagal.Paborito niyang pasyalan ang Nenita,binabalik-balikan niya ito tuwing bakasyon.Hindi sila nauubusan ng bisita.hindi siya natutong magsalita ng Masbateno,dahil hindi pa siya nakakatuntong sa bayan ng kanyang tatay.
Noong bata pa siya hindi siya gaanong lumalabas ng kanilang bahay dahil sa aswang.
Hindi lang aswang ang kanyang kinatatakutan kundi takot rin siya sa sigbin-"alaga" ng aswang.pinatotohanan ito ng iba dahil nakita na raw ito ng kani-kanilang mga lolo't lola.ang sigbin daw ay kahawig ng malaking aso,baluktot ang katawan nito at nakasuksok ang ulo sa pagitan ng puwit.Baliktad ang takbo nito sapagkat nasa puwit ang ulo nito.Ang sigbin ay isang uri ng hayop na mitolohikal.Ayon sa Diccionario ni Antonio Sanchez del Rosa dapat isama ang sigbin sa diksyunaryong Filipino para hindi mamatay ang hayop na ito at nang may kakatakutan pa ang mga bata bukod sa kumukupas nang kilabot na idinudulot ng aswang.
Nang umuwi ang tatay niya sa Samar natuto ito sa mga gawain ng Waray,kasama na rito ang pagkikigi o ang pagtatrabaho sa kaabakahan.Ang abaka ang pangunahing produkto sa Samar.Nakaugat ang industriya ng abaka sa kultura ng mga Waray.Patunay lang ito na napakaraming salita ang Waray na kaugnay sa abaka.Sa Historia ni IGNACIO FRANCISCO DE ALCINA pitong salita ang naitala na may kaugnayan sa pagkuha ng hibla ng abaka.Mayroon 13 salita hinggil sa mga uri ng tela (o mas tumoak na sabihin ng "kumot",taplak) sa salitang Waray na yari sa abaka.Sa Historia ni Alcina inilalarawan ang iba pang pinagdadaanan para makuha ang sabat.sa panahong hindi pa nauuso ang kigihan.Nais niya sanang mapasama sa WIKANG FILIPINO ang lahat ng salitang may kaugnayan sa abaka at sa industriya nito,sapagkat lalo itong magpapayaman sa WIKANG FILIPINO.Sa ngayon,ang "abaka" ang tawag nila sa hibla at sa puno;walang salitang tagalog na katumbas ng kigihan,maliban sa "hagutan ng abaka"na ginagamit ni Jose Villa Panganiban sa kanyang Tesauro para itumbas sa Ingles na "hempfiber-stripping machine".Ngunit sa dahilan na hindi ginagamit ang ilan sa mga salita na itinala ni Alcina,inimungkahi niya na isama na lamang ang mga salitang ginagamit pa rin hanggang ngayon sa kigihan.Bigas ang pangunahing pagkain ng mga Waray,hindi nawawala ang pagkahilig nila sa halamang-ugat Ang tatay niya ay nahilig naman sa pagkain ng gabe,kamote,at balinghoy kaysa sakumain ng kanin.bukod dito paborito rin nila ang palawan,bagong at apare.Ayon kay William Henry Scott bago at maqagang yugto ng pananakop ng mga kastila,ang halamang-ugat tulad ng gabe ay hindi lamang bahagi ng pagkain ng mga Waray.
SARAH MAE BRUZUELA #5110034 BSBA
1.>Mahalagang aral sa kantang "Walang Natira:
a) Sa kantang ito,ipinahayag ang kakulangan ng Gobyerno at Pamahalaan sa pagbibigay ng trabaho at pang-kabuhayan ng mamamayan ng bansa kaya napipilitan ang mga Pilipino na mangibang-bansa.
b) Para sa mga kabataan at mga anak na mayroong magulang na naghahanapbuhay sa ibang bansa,dapat nating pagbutihan ang pag-aaral at iwasan ang mga bagay na maaaring makasira sa ating kinabukasan.Isipin natin ang mga sakripisyo at paghihirap ng ating mga magulang.
c) Dapat lamang bigyan ng pagkilala at respeto ang mga magulang at mga bagong bayani na naghahanap-buhay sa ibang bansa mula sa kanilang pamilya hanggang sa pamahalaan.Nararapat silang ipagmalaki dahil sa pagmamahal nila sa kanilang pamilya
2.> "Ang Ambag ng Waray sa Wikang Filipino"
ni Jerry B. Gracio
Sa artikulong ito,ipinakita ang ibat-ibang ambag ng Waray sa wikang Filipino. Mula sa mga pangalan ng pagkain hanggang sa tamang pagbigkas ng mga pangalan ng mga ito.Binigyang linaw ni Gracio ang kahalagahan ng wikang Waray.Sa simula,isinalaysay niya ang mga napagdaanan niya kasabay ng pagkatuto niya ng wikang Waray.
Ilan sa mga ambagng wikang Waray ay ang mga aswang na kung tawagin sa kanila ay Kikik o Sigbin.Ang mga hanap-buhay ng mga Waray na pagkikigi o pagtatrabaho sa kaabakhan.Marami rin siyang ibinigay na kahulugan ng ibat-ibang salitang Waray na trinansleyt nya sa tagalog.Halimbawa nito ay ang gabe na kung tawagin sa kanila ay Gaway.Ayon kayGracio,may mga salita ang mga waray upang tukuyin ang 78 uri ng gabe.Isa sa napansin ko sa ugali ni Gracio ay ang pagiging mapagmahal niya sa kanyang wika at kulturang waray.Sinabi niya na hindi dapat ikahiya ang pagkain ng gabe,na sa totoo lang ay tama.
Isa pa sa mga binigyang linaw ni gracio ay ang tulang Waray na may ibat-ibang uri gaya ng:ambahan,bical,balak,sidai,awit,canogon, at kandu kungt saan patuloy na isinusulong ng mga waray.Ipinaliwanag din niya ang Hiloan. Ang Hiloan ang lason na mula sa dagta ng punong Camandag.Ibig din sabihin ng hiloan ay lasunin sa pamamagitan ng hilo.
Para kay Gracio at sa iba pang Waray, nararapat gumawa ng diksyunaryong Waray upang mas mapaunlad at maging matatag ang wikang waray maging ang wikang Filipino.
ROVILYN A. DALAPAG
BSA-1
1.)Ang aking masasbi sa kanta na ito ay umpisa palang ay meron ng nais iparating sa mga taga pakinig. Ayon dito marami tayong mga kababayan na may iba't ibang klase ng kayangian may mga propesyunal at meron din namang hindi pero lahat tayo ay mabilida, marami tayong mga kababayan na nangingibang bansa para makaahon sa hirap . Dahil sa tingin nila ay wala silang mapapala kung aasa lang sila sa ating pamahalaan, kaya kahit masakit sa kanila na lumayo at iwan ang kanilang mga mahal sa buhay ay kanilang kinakaya kahit hindi sila sigurado kung anu ang kanilang dadatnan pagkarating doon. Isa ito sa mabigat na problema na kailangan titigan ng pamahalaan dahil kung sapat lang sana ang mga trabaho at oportunidad sa ating bansa hindi na sana kailangang mangibang bansa pa ang ating mga kababayan.
-3 MAHAHALAGANG ARAL:
* una ay kailangan nating pahalagahan ang pinagsisikapan ng ating mga magulang dahil lahat ng kanil;ang pinahihirapan ay para din sa atin.
* pangalawa dapat natin silang pasalamatan dahil sila ay nag titiyagang suportahan tayo sa ating mga pangangailangan para tayo ay mag karoon ng magandang kinabukasan.
* at pang huli ay, para sa mga kababayan natin na nasa labas ng bansa sana sila ay ating lubos na ipagmalaki at ipagpugay dahil sa kanilang mga ginagawa at isa din sila sa ating mga bagong bayani ng ating hinerasyon.
2.) Ang artikulong ito ay tumutukoy sa mga waray.
POTENCIO GLENDA S.
BSBA
maganda na yung kanta pambukas ng isip sana
Answer:
1.maganda na yung kanta pambukas ng isip sana lang wag na samahan ng komunistang kaisipian dito bakit walang trabaho simple lang ni rally ng nirally ng komunista tapos tinganan mo ngayon sino ba yung nahirapan pinoy din nag pupumilit tangapin ang kakarampot na sweldo bakit di nyo tingnan mga nag tatarabaho sa chinese business. sisihin nyo mga ungas na sinasabi at isa pa dpat ang gobyerno natin di na kumukuha ng foreign contractors para satin nadin umikot ang pera di a lalabas sa bansa..
2.
1 . * Nararapat na ingatan ang mga bagay na mayroon tayo .
* Dapat na pag isipan mabuti bago gawin ang isang bagay .
* Matutong makuntento sa mga bagay na mayroon ka at iwasang makipagsapalaran sa isang bagay na walang kasiguraduhan
2 . Ang reaksyon ko ukol sa aking nabasang artikulo ni G. Jerry B. Gracio na pinamagatang ''MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO: ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO '', ay masasabi kong maganda sapagkat iyo'y kapupulutan ng aral ng mambabasa .
Ang mga salitang waray dito ay binibigyang kahulugan bagamat ito'y malalimat di basta-basta maiintindihan ng kung sinuman kung hindi marunong magsalita o makaintindi ng waray . Naglahad din ang may akda ng kanyang sarili9ng karanasan buhat sa kanyang pag-aatubling gamitin ang salitang waray sa kanyang tula sapagkat siya'y hindi naiintindihan ng kanyang guro . Nagbanggit din siya ng mga kilalang tao mula sa Unibrsidad ng Pilipinas na may iba't-ibang bersyon ng kahulugan ng isang salita mula sa iba't-ibang diksyunaryong gawa ng mga kilalang tao . Kung isa ka lamang simplng tao na walang alam na salita kundi tagalog o filipino lamang , malamang na sasakit ang iyong ulo sa pagbabasa nito sapagkat napakalalim ng mga salitang waray na ginamit dito at siguradong di ka makakapaniwaola na may mga ganoong klas ng mga salita . Ngunit , kung ikaw ay bihasa sa pagsasalita ng waray o ng iba't-ibang klase ng wika , malamang na walang hirap sa pagbigkas at sakit sa ulo kang mararamdaman . Sa kabilang dako ng pagsasalita , hindi lingid sa ating kaalaman na may mga salita o ika na tinatawag nang patay , sapagkat atin na itong nalilimutan dahilan sa mga makabagon salita sa paglipas ng panahon . Dahilan dito , nababaasan na ang pagkakabuklod-buklod ng isang bansa kung patuloy itong mangyayari bagamat unang-una sa lahat ay magiging mahirap na ang pag-intindi ng isa sa baat isa , ngunit kung maiiwasan ito , nakatitiyak tayong tataas ang kalidad ng isang wika at uunlad ang isang bansa sapagkat magkakaroon ng pagkakaisa ukol dito .
Sa dakong huli , masasabi kong anumang ika , aray , tagalog , filipino o anupamang wika ay nararapat nating linangin sapagkat ito ang pinakamahalagang instrumento tungo sa pagkakaisa ng ating bansa ..
answered by :
RAGAS , JESSiCA A .
1ST YEAR . BSE - MATH
Crisanto C Ada
BS in Computer Science II
1. Pakinggan ang kanta ni Gloc 9 na pinamagatang "Walang Natira." Pagkatapos, suriin ang bawat liriko ng kanta at ipahayag ang iyong saloobin tungkol dito. Anu-anong mga aral ang makikita mo sa awit na ito? Magbigay ng tatlong (3) mahahalagang aral.
ang aral na aking natutunan ay ang mga sumusunod:
a. Bawat Pilipino ay may sariling pasya at ang pasya ng bawat isa ay dumedepende sa pangangailangan ng tao.’
b. Maglingkod sa bayan kung kailangan
c. Maging responsibilidad sa bawat mga desisiyon
2. Basahing mabuti ang sumusunod na artikulo na sinulat ni G. Jerry B. Gracio na inihanda para sa "Ambagan-Wika: Kumperensiya sa Paglikom mula sa Iba't Ibang Wika sa Filipinas" na pinangunahan ng Sentro ng Wikang Filipino ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman. Ang artikulong ito ay tungkol sa ambag ng wikang Waray sa Wikang Filipino na pinamagatang MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO: ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO. I-click ang link para makita ang buong teksto ng artikulong ito.
Nakakahanga ang gawa ng akda hindi ko mapigilan na lumobo ang aking ego ng mabasa ko ang kanyang lathala. Sa aking pananaw maging simbolo ito ng mgandang ugnayan at higit na pinagtibay at mabisang pakikipag-ugnayan ng mga waraynon sa pakiki-pagkomunikasyon.halimbawa na lang ako..ako ay isang waray, tubong samar,catarman. May mga pagkakataon na napapagtawanan dahilan sa matigas na mga salita o di naman kaya ang hirap hanapin ang akma na gagamitin sa tagalog salita. Ngunit di lamang ito ang aking punto sa halip malaki ang gagampanan ng mga salita ng ambag ng waray na salita sa Leyte at Samar, ito ay nagpapahiwatig na matibay na ugnayan ng mga nasabing lugar. At isa rin itong masasabing obra dahil ito ay nagpapatunay sa ating mayamang kultura at ang kakaiba nating lenguwahe at pinagmulan.
Bukod dito ang salita na waray ay karaniwang napapagkamalang bisaya, sa aking pagkaka-alam ang salita ng bisaya at waray ay hindi kalian man maiihalintulad sa bisaya una ang salita ng waray ay karaniwang binibigkas ng matigas samantala ang bisaya ay hindi at ito ay binibigkas ng malumanay at malambing na tuno. Pangalawa ang waray na salita ay kakaiba dahilan sa mga baybayin nito ay kakaiba at minsan ay napapabaligatad ng sabi tulad na lang ng salitang bisaya na ikog o buntot ng kahit na hayop, sa waray ito ay binabanggit ng ukig.
Crisanto C. Ada
BS in Computer Science
1. Pakinggan ang kanta ni Gloc 9 na pinamagatang "Walang Natira." Pagkatapos, suriin ang bawat liriko ng kanta at ipahayag ang iyong saloobin tungkol dito. Anu-anong mga aral ang makikita mo sa awit na ito? Magbigay ng tatlong (3) mahahalagang aral.
ang aral na aking natutunan ay ang mga sumusunod:
a. Bawat Pilipino ay may sariling pasya at ang pasya ng bawat isa ay dumedepende sa pangangailangan ng tao.’
b. Maglingkod sa bayan kung kailangan
c. Maging responsibilidad sa bawat mga desisiyon
2. Basahing mabuti ang sumusunod na artikulo na sinulat ni G. Jerry B. Gracio na inihanda para sa "Ambagan-Wika: Kumperensiya sa Paglikom mula sa Iba't Ibang Wika sa Filipinas" na pinangunahan ng Sentro ng Wikang Filipino ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman. Ang artikulong ito ay tungkol sa ambag ng wikang Waray sa Wikang Filipino na pinamagatang MAY ADA KAMI IHAHATAG SA IYO: ANG AMBAG NG WARAY SA WIKANG FILIPINO. I-click ang link para makita ang buong teksto ng artikulong ito.
Nakakahanga ang gawa ng akda hindi ko mapigilan na lumobo ang aking ego ng mabasa ko ang kanyang lathala. Sa aking pananaw maging simbolo ito ng mgandang ugnayan at higit na pinagtibay at mabisang pakikipag-ugnayan ng mga waraynon sa pakiki-pagkomunikasyon.halimbawa na lang ako..ako ay isang waray, tubong samar,catarman. May mga pagkakataon na napapagtawanan dahilan sa matigas na mga salita o di naman kaya ang hirap hanapin ang akma na gagamitin sa tagalog salita. Ngunit di lamang ito ang aking punto sa halip malaki ang gagampanan ng mga salita ng ambag ng waray na salita sa Leyte at Samar, ito ay nagpapahiwatig na matibay na ugnayan ng mga nasabing lugar. At isa rin itong masasabing obra dahil ito ay nagpapatunay sa ating mayamang kultura at ang kakaiba nating lenguwahe at pinagmulan.
Bukod dito ang salita na waray ay karaniwang napapagkamalang bisaya, sa aking pagkaka-alam ang salita ng bisaya at waray ay hindi kalian man maiihalintulad sa bisaya una ang salita ng waray ay karaniwang binibigkas ng matigas samantala ang bisaya ay hindi at ito ay binibigkas ng malumanay at malambing na tuno. Pangalawa ang waray na salita ay kakaiba dahilan sa mga baybayin nito ay kakaiba at minsan ay napapabaligatad ng sabi tulad na lang ng salitang bisaya na ikog o buntot ng kahit na hayop, sa waray ito ay binabanggit ng ukig.
MARK ANGELO M. BASILIO
BSIT-1
1.Aral:
a. di lahat ng OFW sa abroad ay swerte, dahil karamihan dito ay napapahamak sa kamay ng mga dayuhan.
b. natutulungan nating makaraos ang pamilya sa kahirapan dahil sa mataas na kita kupara sa pilipina.
c. nakakatulong ang OF sa pagtaas ng peso at dahil dito tumataas ng ekonomiya ng bansa.
2.ang reaksyon ko sa salitang waray ay malambot ang pagkakabigkas ng salita at di ko sila maintindihan at kapag nagsasalita sila ng salitang banyaga minsan di nila nabibigkas ng maayos ang salitang waray minsan matigas ang kanilang punto at minsan malambot ang kanilang punto kaya minsan ang nakakarinig nito ay mapapaiba ng ibig sabihin nito kaya kailangan mapagpasensya ka kapag kausap moang waray.
1>ayon sa kanta ni gloc 9
ipinababatid ng kantang ito na kailangan magsumikap ang bawat isa sa atin para maabot nayin kung anu man ang nais natin sa buhay/
2>.
base sa aking nabasa sa artikulong ito.
sa akin palalayang ibig sabihin at ang nais ipaalam ni Jerry Gracio na isama ang mga salitang Waray o yung mga iba't-ibang klase ng salita noong unang dekada sa diksyonaryong filipino ,para na din dagdagan ang ating bokabularyo at para madagdagan ang ating kaalaman
dito may mga salitang na mahirap maintidihan dahil hindi pamilyarat hindi rin nagagamit sa pang araw araw
maganda rin naman na may mga bago tayung salita para din iyon mabigyan din ng karagdagang impormasyon
Ang artikulong ding ito ay tumutukoy sa iba't-ibang salita na may kaugnayan din sa salitng tagalog.
mapapakita rin dito sa artikulong ito ang pagpapahalaga ni Jose Gracio
ipinaaalam niya na mayroon rin silang sariling pakahulugan sa mga satitang ginagamit pang araw-
nabanggit din dito na mahirap gamitin ang salitang waray kung kaya-t ginawa itong artikulong ito upang tuluyang o lubos na maintidihan ang salitang waray.
waray kaya ginamit ng mga diksyonaryo para malaman ang kahulugan nito/
RADHIKA P. RIVERA
BEED I.
LAILA R. REMOT
BSA-1
5110073
SEPT.24,2011
1. A. MARAMING PILIPINO NA NANGINGIBANG BANSA NG DAHIL SA KAWALAN NG MAGANDANG TRABAHO DITO SA ATING SARILING BANSA KUNG KAYA HALOS LIMAMPUNG PURSYENTO AY MAS GUSTO PA NILANG SA IBANG BANSA MAMASUKAN DAHIL MAS MALAKI ANG KANILANG KIKITAIN DOON,
B. MADAMING MGA PILIPINO NA NAGTITIIS UPANG MAMASUKAN SA IBANG KAHIT ANG IBA SA KANILA AY MINAMALAS, PERO ALANG-ALANG SA IKAKAGANDA NG BUHAY NG KANILANG PAMILYA SILA AY NAPIPILITANG MAKIPAGSAPALARAN KAHIT NA ANG IBA AY HINDI PINAPALAD NA MAKAUWING BUHAY SA PILIPINAS HINDI PARIN MAAWAT ANG MGA PILIPINO PARA MANGIBANG BANSA PARA YUMAMAN..
3. SA AKING SARILING OPINYON AYON DITO SA KANTA NI GLOC 9, MARAHIL GUSTO LANG NILANG IPABATID SA ATING PAMAHALAAN NA MARAMING MAHIHIRAP NA PILIPINO NA HINDI NILA MABIGYAN NG SAPAT NA TRABAHO., SA PAMAMAGITAN NG PANGINGIBANG BANSA SILA'Y UMAASANG MAGING MAGANDA AT MAAYOS ANG PAMUMUHAY.
2. ANG ARTIKULONG ITO AY TUMUTUKOY SA MGA NAGING AMBAG NI JERRY B. GRACIO SA MGA WARAY. ITO RIN AY TUMUTUKOY SA MGA SALITANG WARAY,, AT AYON SA ARTIKULONG ITO GUSTO RIN NILANG MAGKAROON NG SARILING DIKSYUNARYO ANG SALITANG WARAY,,
MISSION, RAQUEL C.
-BSHRM-
I.
1.Minamaliit ng ilan nating mga kababayan ang ating bansa dahil sa mas tinitingnan nila ang ibang mga bansa na mas higit na makakapagbigay sa kanila ng kaunlaran.
2.Nakakalungkot na malaman marami palang talento ang ating mga kababayan na maaaring magamit sa ikakaunlad mang nating bansa ngunit ibang mga bansa ang nakikibang sa mga talentong iyon.
3.Ang sobrang mapagmahal ng bawat miyembro ng pamilya na nakakaya nilang magtiis ng kalungkutan, pagiisa, mapalayo sa kanilang pamilya asawat at mga anak maipalasap lang sakila ang ginhawa sa buhay.
II.Ang yaman ng wikang Waray. Ngayon ko lang nalaman at natutunan na ang mga kababayan nating mga Waray pala ay mayaman sa wikang kanilang ginagamit na hindi tulad kong lumaki sa maynila na kakaunti lang pala ang aking nalalaman kung ikukumpara sa wika o katawagan nila sa kanilang lugar sa minsan ay pinagtatawan ko o maging ng mga tulad ko dahil sa hindi lubusang nauunawaan ng kanilang salita. Halimbawa na lang sa nabanggit sa artikulo ang gabe at kamote sa pagkakakaiba-iba ng uri o pagluluto nito, nagiiba-iba rin pala nga bawat pangalan nito, ito man ay sa pagkain, katawagan sa tao o uri ng tao, kagamitan man sa kanilang lugar ay kanilang ipinapakita kung gaano ito kahalaga sa kanilang mga taga-Waray. Na maliban na ikaw o ako man ay dun lumaki o mamuhay ng matagal sa kanilang lugar o magbuhos ng mahabang panahon tulad ni Alcina nagtiyaga ng limang taon upang pag-aralan lamang ang at maintindihan ang mga tulang Waray ay hindi nating maiimtimdihan ang wika ng mga kababayan nating taga-Waray hindi natin maiintindihan at malalaman ang tunay na kahulugan ng kanilang wika na halimbawa na lang ako, ni hindi ko napag-aralan o lubusang napag-aralan dahil sa kakulangan din ng kaalaman upang ibahagi sa aming mga istudyante ang tunay na kahulagan ng mga pinanggalingan salita ito man ay salita ng mga taga-Waray o sa iba mang lugar. At kung patuloy itong hindi maibabahagi sa aming mga istudyante ng mga mapagmahal naming mga guro o kahit sa pamamagitan man ng mga aklat sa Filipino higit sa mga diksyonaryong tagalog ay tuluyan na talagang mamamatay ang wika ng wika ng mga sinauna nating mga salita. Wala ng pag-asa pa itong makilala pa ng mga susunod na hinerasyon at mapagyaman pa dahil sa kakulangan ng pagpansin sa mga ito. Gaya ng iminumungkahi ni Jerry B. Gracio sa kanyang isinulat artikulo upang ilabas ang saloobin ng ilan nating mga kababayang Waray na ang wikang Waray ay may kakayahang magambag sa pagpapayaman ng wikang Filipino kung ito ay bibigyang pansin at pagyayamanin.
PEREZ, KRISTINE M.
bshrm
I.
1. pagtingin nila ng higit sa yaman ng ibang bansa kesa sa sariling bansa.
2. ibang bansa ang nakikinabang sa atiing mga kababayan.
3.pagtitiis kahit na mapawalay sa mga mahal nila sa buhay.
I. Ngayon ko lang nalaman at natutunan na ang mga kababayan nating mga Waray pala ay mayaman sa wikang kanilang ginagamit na hindi tulad kong lumaki sa maynila na kakaunti lang pala ang aking nalalaman kung ikukumpara sa wika o katawagan nila sa kanilang lugar sa minsan ay pinagtatawan ko o maging ng mga tulad ko dahil sa hindi lubusang nauunawaan ng kanilang salita. Halimbawa na lang sa nabanggit sa artikulo ang gabe at kamote sa pagkakakaiba-iba ng uri o pagluluto nito, nagiiba-iba rin pala nga bawat pangalan nito, ito man ay sa pagkain, katawagan sa tao o uri ng tao, kagamitan man sa kanilang lugar ay kanilang ipinapakita kung gaano ito kahalaga sa kanilang mga taga-Waray. Na maliban na ikaw o ako man ay dun lumaki o mamuhay ng matagal sa kanilang lugar o magbuhos ng mahabang panahon tulad ni Alcina nagtiyaga ng limang taon upang pag-aralan lamang ang at maintindihan ang mga tulang Waray ay hindi nating maiimtimdihan ang wika ng mga kababayan nating taga-Waray hindi natin maiintindihan at malalaman ang tunay na kahulugan ng kanilang wika na halimbawa na lang ako, ni hindi ko napag-aralan o lubusang napag-aralan dahil sa kakulangan din ng kaalaman upang ibahagi sa aming mga istudyante ang tunay na kahulagan ng mga pinanggalingan salita ito man ay salita ng mga taga-Waray o sa iba mang lugar. At kung patuloy itong hindi maibabahagi sa aming mga istudyante ng mga mapagmahal naming mga guro o kahit sa pamamagitan man ng mga aklat sa Filipino higit sa mga diksyonaryong tagalog ay tuluyan na talagang mamamatay ang wika ng wika ng mga sinauna nating mga salita. Wala ng pag-asa pa itong makilala pa ng mga susunod na hinerasyon at mapagyaman pa dahil sa kakulangan ng pagpansin sa mga ito. Gaya ng iminumungkahi ni Jerry B. Gracio sa kanyang isinulat artikulo upang ilabas ang saloobin ng ilan nating mga kababayang Waray na ang wikang Waray ay may kakayahang magambag sa pagpapayaman ng wikang Filipino kung ito ay bibigyang pansin at payayamanin.
diagbel, marian
bshrm
I.
1. mas gustoo nilang pumunta sa ibang bansa dahil sa mas malaki ang kita dun..
2. kahit bna masaktan ang ating mga magulang sa kalungkutan basta maibigay lang lahat ng pangangailangan nating mga anak..
3. maraming nagiibang bansa sa pagaakalang dun sila makakaranas ng kaginhawahan..
II. Ngayon ko lang nalaman at natutunan na ang mga kababayan nating mga Waray pala ay mayaman sa wikang kanilang ginagamit na hindi tulad kong lumaki sa maynila na kakaunti lang pala ang aking nalalaman kung ikukumpara sa wika o katawagan nila sa kanilang lugar sa minsan ay pinagtatawan ko o maging ng mga tulad ko dahil sa hindi lubusang nauunawaan ng kanilang salita. Halimbawa na lang sa nabanggit sa artikulo ang gabe at kamote sa pagkakakaiba-iba ng uri o pagluluto nito, nagiiba-iba rin pala nga bawat pangalan nito, ito man ay sa pagkain, katawagan sa tao o uri ng tao, kagamitan man sa kanilang lugar ay kanilang ipinapakita kung gaano ito kahalaga sa kanilang mga taga-Waray. Na maliban na ikaw o ako man ay dun lumaki o mamuhay ng matagal sa kanilang lugar o magbuhos ng mahabang panahon tulad ni Alcina nagtiyaga ng limang taon upang pag-aralan lamang ang at maintindihan ang mga tulang Waray ay hindi nating maiimtimdihan ang wika ng mga kababayan nating taga-Waray hindi natin maiintindihan at malalaman ang tunay na kahulugan ng kanilang wika na halimbawa na lang ako, ni hindi ko napag-aralan o lubusang napag-aralan dahil sa kakulangan din ng kaalaman upang ibahagi sa aming mga istudyante ang tunay na kahulagan ng mga pinanggalingan salita ito man ay salita ng mga taga-Waray o sa iba mang lugar. At kung patuloy itong hindi maibabahagi sa aming mga istudyante ng mga mapagmahal naming mga guro o kahit sa pamamagitan man ng mga aklat sa Filipino higit sa mga diksyonaryong tagalog ay tuluyan na talagang mamamatay ang wika ng wika ng mga sinauna nating mga salita. Wala ng pag-asa pa itong makilala pa ng mga susunod na hinerasyon at mapagyaman pa dahil sa kakulangan ng pagpansin sa mga ito. Gaya ng iminumungkahi ni Jerry B. Gracio sa kanyang isinulat artikulo upang ilabas ang saloobin ng ilan nating mga kababayang Waray na ang wikang Waray ay may kakayahang magambag sa pagpapayaman ng wikang Filipino kung ito ay bibigyang pansin at payayamanin
Ivy Roy Paring
BSIT-1
1)Tatlong mahahalagang aral sa kantang "walang natira" by gloc 9
a)Kahit buhay pa ng isang tao ay itataya niya para lang ma-itaguyod ang pamilya at maka-ahon sa hirap.
b)Pinipili nila na malayo sila sa kanilang pamilya kahit masakit ito sa kanila para naman sa kinabukasan ng kanilang pamilya.
c)Hindi parin sapat ang sahod ng mga manggagawa dito sa ating bansa kaya pinipili na lang ng karamihan na manggibang bansa.
2)Kahangahanga si G.Jerry B. Gracio dahil nakagawa sya ng isang artikulong tungkol sa wika ng mga waray kahit na ka-unting panahon lang nya itong ginawa.dahil sabi nya mas maganda na daw na may nagsalita para sa nga waray kesa sa wala.Nakapaloob sa kanyang artikulo ang kanyang buhay , kultura ng mga waray, mga hanap buhay ng mga waray ,ano ang kanilang mga kinakain at ang mga salita ng mga waray na may kahulugan din sa salitang filipino.
Sa artikulo ni G.Jerry B. Gracio ay halata na ipinagmamalaki nya talaga na ang una nyang natutunan na lengguwahe ay waray kahit na sa tondo sya ipinanganak at hindi rin sya natutong magsalita ng masbateno kahit ang tatay nya ay taga roon.Isa sa pangunahing produkto ng Samar ay ang abaka. Bago pa man dumating ang mga Kastila, ginagamit na ang abaka ng mga Waray: ang hibla ay ginagawang pantali o badò (damit).Abaka ang pangunahing pinagkakitaan ng mga taga samar.Nakaugat ang industriya ng abaka sa kultura ng mga Waray.kasama rin ang mga halamang-ugat na kadalasang nilang kinakain dahil kahit na bigas ung pangunahing pagkain ng mga taga samar Dahil mabundok ang lugar, hindi malawak ang mga palayan, kaya nagtatanim ang mga tao ng mga halamang ugat.Tulad na lng ng gabe:gaway, bagong at apare.
Para sa akin nakaka-inspired ang sinulat niya dahil tulad ko ang natutunan ko na lengguwahe ay bisaya.Dahil nakatira kami dati sa Davao dahil taga doon ang mga magulang ko.kaya walang masama na ipamahagi kung ano ang kulturang nalalaman mo sa lugar na kung saan ka galing.sapagkat ipagmalaki mo ito at higit sa lahat ay wag ikahiya kung saan ka nag mula.May kasabihan nga tayo na "ang hindi lumingo sa pinangalingan ay hindi makakarating sa paroroonan" kaya ang taong hindi kumikilala sa kanyang pagkatao ay hindi magtatagumpay sa kanyang adhikain sa buhay.
1. Ang tatlong aral na aking natutunan sa awiting Walang natira ni Gloc 9 ay:
> mahalin ang ating bansa una sa lhat at ang mamayan nito.
> maging tapat, sabi nga ang katapatan ang pinakamabuting asal.
> wag na maghangad ng sobra.
2. Ang teksto ay nagpapakita ng magandang hangarin sa ating bansa lalo na sa mga Waray, walang masama sa nais na ito ng ating mga kababayan. Ngunit sa aking palagay maging kaaya aya man to sa iba mas mrami p din ang hindi aayon pagkat alam naman nating maraming lenggwahe ang bansang Pilipinas na syang isa sa ating kayamanan.Kung iisipin pag ito ay naipatupad nagpapakita lamang ang ating gobyerno ng Favoriticm kung saan pedi itong maging sanhi upang ang iba pang lugar sa Pilipinas ay magkaroon ng hidwaan. Aminin man o hindi darating ang inggitan. Isang prebelehiyo ito sa ating kapwa Waray ngunit marapat lamang na buong wikang Filipino n lamang ang ating gamitin tulad ng ating nakagisnan mula sa ating mga mahal na ninuno. Dito tayo nagkakabuklod marapat lamang na ating linangin.
Ron Allan Y. Magliquian
I-BSIT
Madel B. Consulta
BSE Math
I.
1. Ang ating bansa ay mayaman sa matatalino, mga skilled workers at propesyunal ngunit karamihan sa kanila ay napipilitang mangibang bansa dahil sa hirap ng buhay dito sa ating bansa.
2. karamihan kasi sa ating mga pinuno matapos maluklok ay tila nagka-Amnesia at tila limot na nila ang kanilang sinumpaang tungkulin na kapakanan muna ng kanilang mamamayanan ang uunahin sa halip mas inuna nila ang magpayaman para sa kanilang kapakanan.
3. Dahil sa kahirapan ng buhay dito sa Pinas napipilitang lisanin ng marami sa ating propesyunal ang kanilang mga pamilya upang magkaroon ng maayos at maginhawang pamilya. Sa huli, ang iba ay nagkaroon nga ng maraming pera at mga materyal na bagay at daratnang wasak ang kanilang pamilya dahil sa emosyunal na pagkukulang.
II.
Sa toto lang hindi ko naintindihan ang binasa ko na artikulo na sinulat n Jerry B. Gracio na ambag ng waray sa wikang Filipino siguro dahil sa maraming salitang waray na hindi ko maintindihan ,pero kung iisipin kong mabuti,tungkol sa nabasa ko sa unang pahina ng teksto,ang mga mura o salita na nasabi ng may akda ay ginagamit parin hanggang ngayon
Tungkol naman sa mga aswang, nakakarelate ako dahil noong bata pa ako naaalala ko pa na lagi akong tinatkot ng aking magulang at mga matatanda sa lugar namin na madami daw akong makikitang mga aswang pag lumabas ako ng gabi o madilim na
Kung iisipan naman tungkol sa malaking ambag ng waray? Oo napakalaki ng ambag ng salitang waray dahil nagagamit ito ng maraming Pilipino at ang lenggwahe nito ay may malaking kontribusyon sa wika ng bansa
At kahit nasa taguig ako, madami akong naririnig na salitang waray minsan nga nasasabi ko din ang mga salitang ito.
Dapat din nating gamitin ang mga salitang ito dahil isa ito sa bumubuo ng wikang pambansa maaaring may mga salita na hindi natin maintindihan, pero meron din naman na kapag inisip natin ng mabuti ang mga salita ay maiintindihan natin ito unti-unti.
Ronnel A. Mindanao
(BSBA)
1. Dahil ito ay nagpapakita ng tunay na kalagayan ng ating bansa. Naipakita sa kanta ang kalagayan ng mga Pilipino kung saan sila ay nangingibang bayan para magkaroon ng magandang buhay. Masasabing ang OFW phenomenon ay isang bahagi na ng ating kultura bilang Pilipino.
Sa kantang “Walang Natira” ay hindi nabanggit ang salitang tumutukoy sa “Amerika” pero ito ay naging matagumpay sa pagpapakita ng isang ideya kung saan ang mga Pilipino ay nakikipagsapalaran sa paniniwala na mayroong magandang buhay sa mga bansang mauunlad. Nais din ipakita ng kanta ang tunay na kalagayan ng mga “OFW” na kung saan hindi lahat ay nagtatamasa ng magandang buhay sa mga kamay ng ibang tao.
Isang reyalisasyon na naipakita ng kanta ay ang ideya ng “Brain Drain” kung saan ang bansa ay nauubusan ng mga taong may partikular na kakayanan na maaring magamit sa sariling bansa. Ito ay nakaugat at isang epekto din ng kultura ng “OFW”. Dahil sa “phenomenon” na ito ay nagkakaroon ng malaki at negatibong epekto hindi lamang sa aspeto ng ekonomiya at Pulitka ng ating bansa pati nadin sa negatibong epekto sa loob ng lipunan dahil sa paghihiwalay ng pamilya para maghanap-buhay sa ibang bansa.
2. Makikita sa unang pahina kung paano nya inilarawan ang kanyang buhay simula pagkabata at ang mga salitang una rin nyang natutunang bigkasin kagaya ng mga mura sa Waray. Kanya ring isinalaysay kung paano ang naging relasyon ng kanyang mga magulang.
Tumatak din sa kanyang isipan ang mga aswang, kikik at sigbin. Mga nilalang na ginagamit na panakot sa mga kabataan sa lugar nila upang hindi na lumabas at maglaro kapag gabi na.
Kasama din sa mga inilahad niya kung paano natuto ang kanyang ama sa mga gawaing waray. Na abaka ang isa sa mga pangunahing produkto na pinagkakakitaan nila. Maraming klase ng produkto ang maaring magmula sa abaka.Ninais din niyang mapasama sa corpus ng wikang Filipino ang lahat ng mga salitang may
kaugnayan sa abaka at sa industriya nito, sapagkat lalo itong magpapayaman sa wikang
Filipino.
Ngunit dahil hindi na ginagamit ang ilan sa mga salita na itinala ni Alcina sa kanyang iminumungkahi kung isama na lamang ang mga salitang ginagamit pa rin
hanggang ngayon sa kigihan.
Bagamat bigas pa rin naman ang pangunahing pagkain ng mga Waray,Hindi parin nawawala ang pagkahilig namin sa mga halamang ugat.
At isa sa mga pinakapaboritong pasalubong ng mga taga-Samar at Leyte.
maging ang mga taga-siyudad tulad ng Catarman, Calbayog, Tacloban, at Catbalogan
na dumadalaw sa kanilang mga kaanak sa Maynila ay ang binagulan.
At dahil dito, may pangangailangan na magbuo ng isang diksiyonaryong Waray na magtatala
sa lahat ng mga salita mula sa Leyte at Samar, gamit, hindi lamang ang mga kasalukuyang
sanggunian, kundi maging ang mga naunang diccionario at vocabulario ng mga
misyonerong Kastila. Maaari itong gawin ng Sentro sa Tacloban at ng iba pang mga
unibersidad sa Samar at Leyte tulad ng TTMIST at UEP. Sa pagbubuo ng isang maayos na
diksiyonaryong Waray, naniniwala ako na matutukoy natin ang mga salita mula sa Samar at Leyte na higit pang magpapayaman sa corpus ng wikang Filipino.
PIL, SHIERA MAE P.
BSHRM
i. -tinitingnan nila ang ibang bansa ang mas higit na kakatulong sa kanilang pamilya.
-hindi napapakinabangan ng ating bansa ang ilan nating magagaling na mga kababayan dahil sa ibang bansa siloa nagsisilbi.
-sobrang mahal nila ang kanilang pamilya kaya kahit magibang bansa ay tinitiis nila.
ii.Ngayon ko lang nalaman at natutunan na ang mga kababayan nating mga Waray pala ay mayaman sa wikang kanilang ginagamit na hindi tulad kong lumaki sa maynila na kakaunti lang pala ang aking nalalaman kung ikukumpara sa wika o katawagan nila sa kanilang lugar sa minsan ay pinagtatawan ko o maging ng mga tulad ko dahil sa hindi lubusang nauunawaan ng kanilang salita. Halimbawa na lang sa nabanggit sa artikulo ang gabe at kamote sa pagkakakaiba-iba ng uri o pagluluto nito, nagiiba-iba rin pala nga bawat pangalan nito, ito man ay sa pagkain, katawagan sa tao o uri ng tao, kagamitan man sa kanilang lugar ay kanilang ipinapakita kung gaano ito kahalaga sa kanilang mga taga-Waray. Na maliban na ikaw o ako man ay dun lumaki o mamuhay ng matagal sa kanilang lugar o magbuhos ng mahabang panahon tulad ni Alcina nagtiyaga ng limang taon upang pag-aralan lamang ang at maintindihan ang mga tulang Waray ay hindi nating maiimtimdihan ang wika ng mga kababayan nating taga-Waray hindi natin maiintindihan at malalaman ang tunay na kahulugan ng kanilang wika na halimbawa na lang ako, ni hindi ko napag-aralan o lubusang napag-aralan dahil sa kakulangan din ng kaalaman upang ibahagi sa aming mga istudyante ang tunay na kahulagan ng mga pinanggalingan salita ito man ay salita ng mga taga-Waray o sa iba mang lugar. At kung patuloy itong hindi maibabahagi sa aming mga istudyante ng mga mapagmahal naming mga guro o kahit sa pamamagitan man ng mga aklat sa Filipino higit sa mga diksyonaryong tagalog ay tuluyan na talagang mamamatay ang wika ng wika ng mga sinauna nating mga salita. Wala ng pag-asa pa itong makilala pa ng mga susunod na hinerasyon at mapagyaman pa dahil sa kakulangan ng pagpansin sa mga ito. Gaya ng iminumungkahi ni Jerry B. Gracio sa kanyang isinulat artikulo upang ilabas ang saloobin ng ilan nating mga kababayang Waray na ang wikang Waray ay may kakayahang magambag sa pagpapayaman ng wikang Filipino kung ito ay bibigyang pansin at payayamanin
Mae F. Roa BSCS-I
1.Sa hirap nang buhay ngayon, marami na tayong kababayan na nangingibang bansa para lang makipagsapalaran.Kahit anong hirap ay kinakaya pa rin nila maitaguyod lang ang kanilang pamilya.
Malaki ang kontribusyon ng mga OFW sa ating ekonomiya.
Pahalagahan natin ang kung anong mayroon tayo sapagkat ang iba ay wala din nito.
Mas maigi pang magtrabaho na lang sa ating sariling bansa sapagkat hindi tayo nakasisigurado sa mga mangyayari sa atin sa ibang bansa.
2.Sa ating bansa,may iba't ibang diyalekto tayo na ginagamit.Isa na dito ang waray.Sa sinulat ni G.Jerry B.Gracio,ito ay nagpapakita nang pagmamalaki sa kanyang pinagmulan.Nagpapakita din siya ng pagpapahalaga sa kanyang diyalekto na ginagamit.Sa pagdaan ng panahon,miminsan na lang natin naririnig ang diyalektong ito.Ngunit nakakatuwa pa rin namang pakinggan ang mga taong nagsasalita nito sapagkat nakakagaan ito ng loob.May mga tao pa ring nagmamalaki sa salita nila at hindi nila ito ikinakahiya.May mga pagbabagong nagaganap sa salitang Waray na nakaugat sa mga
katutubong porma.Ang iba nga ay napapalitan na rin ang mga kahulugan.Ang iba nga ay malalalim pa rin at iba ay nagiging masama na ang kahulugan.
beed-1
BUBULI ANJANETTE P.
----------------------------------------------------------------------------
1.
* MATUTO TAYONG PAHALAGAHAN ANG ATING SARILING BANSA .
* MATUTO SANTAYO PAGSILBIHAN ANG MGA KAPWA NATIN FILIPINO.
* DITO NATIN SA SARILI NATING BANSA PAG-YAMANIN ANG ATING NATAPOS.
2.PARA SA AKIN KAHIT DI PAMILYAR SA AKIN ANG SALITANG WARAY GUSTO KO PADIN ITONG MANATILI SAPAGKAT ANG SALITANG NABANGGIT SA TEKSTO AY PAG PAPAKILALA SA MGA SALITANG KAILANGAN NATING PANATILIHIN . ISA ITO SA MATUTURING NA KAYAMANAN NG ATING BANSA AKOY SUMASANG-AYON SA PANUKALANG GAWAN NG DIKSYONARYO ANG MGA SALITA NG WARAY SAPAGKAT KAILANGAN DIMN ITO MAKILALA NG IBANG TAO NA HINDI NAKAKA UNAWA NG SALITANG WARAY KAHIT AKO MAN AY PRODUKTO NG REHIYON NG BICOL AKO RIN AY NAG NANAIS NA MANATILI ANG SALITANMG WARAY KAGAYA NG MGA SALITANG NABANGGIT ,ALAM KO NAMAN NA MAHIRAP TALAGA UNAWAIN ANG SALITA NG WARAY NGUNIT KUNG ATING IISIPIN BAKIT ANG SALITANG BANYAGA NA NAGAGAWA NATING SALITAIN AT UNAWAIN BAKIT HINDI NATIN TANGKILIKIN ANG SALITANG WARAY NA KABILANG SA SINSALITA NG ATING BANSA , ATYAKA MALING PAGTAWANAN ANG MGA NAG SASALITA NG VISAYA SAPAGKAT ANG PAG TAWA NATIN AY NANGAGAHULUGAN NA ATING MINAMALIIT ANG ATING SARILING WIKA AT ANG MGA SALITANG WARAY NA NASA AKDA AY ANG MGA SALITANG BUHAY NA BAGO PAMAN DUMATING ANG MGA KASTILA ISIPIN NATIN NA ANG MGA SALITANG YON AY NARARAPAT KILALANIN SAPAGKAT ITO AY WALANG HALONG HIRAM NA SALITA SA MGA SALITANG BANYAGA KUNG TITIGNAN NATIN ANG MGA SALITA NA HINALIMBAWA SA AKDA MAKIKITA NATIN NA KARAMIHAN DITO AY BINUO GAMIT ANG ALPABETONG FILIPINO NATUTUWA AKO SA LUMIKHA NG AKDANG NABANGGIT SAPAGKAT NAGAWA NYANG IPAALAM SA LAHAT NA KAILANGAN DIN NATIN KILALANIN ANG SALITANG WARAY ,KAILANGAN NATING ALAMIN ANG KAHALAGAHAN NITO SAPAGKAT KABILANG ITO SA MGA MAHAHALAGANG SINSALITA SA ATING BANSA WALANG IBANG PWEDENG KUMILALA SA SALITANG WARAY KUNDI TAYONG MGA FILIPINO RIN ISIPIN NATIN NA WALA SIGURO TAYO KUNG WALA ITO DIBA? AKO MAN SIGURO AY DI KO NANA-ISING MAWALANG HALAGA ANG ISA SA ATING WIKA ,KAILANGAN NG PAGTUTULUNGAN UPANG MAPATIBAY NATIN ANG ANG AMBAG NA SALITA NG WARAY HINDI NATIN KAILANGAN IPAG WALANG BAHALA NALANG SAPAGKAT ANG PAG KAWALA NG ISANG MAHALAGANG BAGAY SA ATING BANSA AY ISANG MALAKING KAWALAN SA ATING MGA FILIPINO WAG NATING SAYANGIN ANG MGA BAGAY NA BINUO PA NG ATING MGA NINUNO KAILANGAN NATING IPRESERBA UPANG MAKILALA PA NG MGA BAGONG HENERASYON .
Sandra T. Oyao
BEED-1
1.Mahalagang Aral
1.)Mas ginusto pa ng mga Pilipino na mangibang bansa para kumita ng mas malaking pera.
2.)Nakikipagsapalaran sila sa ibang bansa kahit hindi nila alam ang kahihinatnan nila,kung kapahamakan o kaayusan.Kapalit lang ang perang ipapadala para sa pamilya.
3.)Ang pinakamahalagang aral na nakuha ko sa kanta ay ang pagsasakripisyo ng mga Pilipino upang maging maunlad para sa pamilya,kahit walang kasiguraduhan ang buhay nila sa ibang bansa.
2.Reaksyon
Ayon sa Artikulo ni Jerry Gracio,isinalaysay niya ang mga karanasan niya noong nasa Samar siya,ang kanyang sariling bayan.Isinaad niya dito ang mga salitang meron pa palang mas malalim na kahulugan.Katulad ng pangunahing produkto ng mga taga Samar,ang ABAKA.Nalaman ko na marami pa palang salita ang naitala na may kaugnayan sa pagkuha ng hibla ang ABAKA.At meron pang 13 salita hinggil sa mga uri ng tela na yari sa ABAKA.Sa mga salita na minumungkahi ng may akda,nakita ko dito ang tamang pagbigkas at ang pagkakaiba nito lalo na sa tunog.Kung babasahing mabuti at bibigkasin,masasabi mo kung ano talaga ang pinagkaiba,ayon sa pagpapantig nito.
Ang artikulo ding ito ay tumutukoy sa ibat ibang salita na may kaugnay sa salitang tagalog tulad ng gabe.Ipinapaalam niya na mayroon rin silang sariling kahulugan sa mga salitang ginagamit sa araw-araw.Laganap din sa Samar at Leyte ang salitang hiloan.Sang ayon ako sa gusto niyang mangyari dahil may sarili din namang kahulugan ang bawat salita.
Post a Comment